Η άσκηση της Ιατρικής έχει καταντήσει το πιο εύκολο και ευρέως διαδεδομένο "επάγγελμα" στην Ελλάδα. Διαγνώσεις βγαίνουν "ελαφρά τη καρδία" (να 'ναι καλά το Star που μας μορφώνει με τον Doctor House), οι (λάθος) πρώτες βοήθειες είναι κοινό κτήμα (δεν βλέπατε την "Εντατική";;),η πλαστική χειρουργική είναι ό,τι προβάλλει το Nip Tuck, ενώ ξέρουμε ακόμη και να συνταγογραφούμε φάρμακα ( "είχε και ένας φίλος μου το ίδιο, πάρε το τάδε φάρμακο…").
Ο ανθρώπινος νους είναι έτσι "κατασκευασμένος" ώστε πάντα να προσπαθεί να κάνει γενικεύσεις και απλουστεύσεις, οπότε είναι λογική η επικράτηση διαφόρων "μύθων", των οποίων η αναπαραγωγή είναι πραγματικά αξιοπερίεργη σε κοινωνίες όπου η πληροφορία είναι δωρεάν και εύκολα προσβάσιμη.
Όπως θα έκαναν οι -διάσημοι πλέον- Mythbusters στην τηλεόραση, μπορούμε να εξετάσουμε τους πιο γνωστούς απ τους χιλιάδες μύθους που κυκλοφορούν και να τους ανακηρύξουμε CONFIRMED, PLAUSIBLE ή BUSTED, γραπτώς βέβαια.
Μύθος 1
"Μέθυσες; Ένα πικρό καφέ να συνέλθεις!"
Με δύο λόγια ας εξηγήσουμε τι σημαίνει για τον οργανισμό μας "μέθυσα". Τα βασικά προβλήματα που δημιουργούνται στο τόσο συνηθισμένο σε μας τους Έλληνες ‘’hangover’’ (1) είναι δύο : Πρώτον, αφυδάτωση (και εδώ συναντάμε έναν άλλο μύθο που λέει πως τα υγρά που αποβάλλουμε είναι τα ποτά που καταναλώσαμε, πράγμα που δεν ισχύει σε καμία περίπτωση διότι απλούστατα τα πρώτα είναι ποσοτικά πολύ περισσότερα, άρα ο οργανισμός αποβάλλει και πολύ νερό). Το αλκοόλ αναστέλλει την αντιδιουρητική ορμόνη, η οποία φυσιολογικά δρα στους νεφρούς, περιορίζοντας την έκκριση νερού απ τον οργανισμό. Ελλείψει αυτής, λιγότερο νερό επαναρροφάται στα νεφρικά σωληνάρια, με αποτέλεσμα να καταλήγει στην ουροδόχο κύστη κι από κει να αποβάλλεται.
Δεύτερον, μείωση της γλυκόζης στο αίμα (2).
Ο καφές δεν επηρεάζει την ποσότητα ούτε την κυκλοφορία του αλκοόλ. Σε όση ώρα αποτοξινώνεται ο οργανισμός χωρίς καφέ, σε τόση ώρα το πετυχαίνει και με καφέ. Επιπλέον, εξαιτίας της καφείνης (3) που περιέχει, κάνει χειρότερη την αφυδάτωση, αν προσληφθεί σε μεγάλες δόσεις. Το μόνο που πετυχαίνει κανείς πίνοντας καφέ είναι, στην καλύτερη περίπτωση να ξυπνήσει, πράγμα που μπορεί να αποβεί επικίνδυνο αν π.χ. οδηγήσει, διότι είναι ακόμα υπο την επήρεια αλκοόλ.
MYTH: BUSTED
-Όχι μόνο δεν ωφελεί, αλλά βλάπτει κιόλας.
Bonus myth : "Για να αποφύγεις το hangover, πιές όταν ξυπνήσεις μετά από μεθύσι ένα ποτήρι απ ό,τι έπινες το προηγούμενο βράδυ".
Τα της ομοιοπαθητικής και όσα συγγενεύουν με αυτή αποτελούν ξεχωριστό άρθρο.
Μύθος 2
"Το ήξερες ότι χρησιμοποιούμε μόνο το 10% του εγκεφάλου μας; Φαντάσου τι θα κάναμε με το 100 % !!! "
Πολύ διαδεδομένος μύθος, που κυκλοφορεί εδώ και αρκετές δεκαετίες και μάλιστα η αρχή του αποδίδεται στον Einstein (μάλλον σε κάποια παρερμηνευμένη δήλωσή του).
Είναι γεγονός ότι δεν μπορεί να προσδιοριστεί ποιο ποσοστό του εγκεφάλου μας χρησιμοποιούμε, απ τη στιγμή που δεν έχουμε καν ορίσει τι εννοούμε με τη λέξη ‘’χρησιμοποιούμε’’. Είναι σίγουρα λάθος πάντως να επικεντρωνόμαστε στις περιοχές μνήμης, υπολογισμών κλπ αποκλειστικά. Υπάρχουν πολλές βοηθητικές περιοχές, που μπορεί να μην "χρησιμοποιούνται άμεσα" αλλά χωρίς αυτές ο εγκέφαλος πολύ απλά δεν θα λειτουργούσε. Σε κάθε περίπτωση, το ποσοστό 10% που ακούμε είναι τελείως εκτός πραγματικότητας, για τους εξής λόγους :
Πρώτον, εάν η θεωρία αυτή ίσχυε, το 90% των εγκεφαλικών επεισοδίων/τραυματισμών του εγκεφάλου/δυσπλασιών του εγκεφάλου δεν θα μας επηρέαζε. Με άλλα λόγια, θα μπορούσαμε να αφαιρέσουμε το 90% του εγκεφάλου μας χωρίς να αντιμετωπίσουμε πρόβλημα. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει, προφανώς. Αρκεί να παρακολουθήσει κάποιος ένα χειρουργείο εγκεφάλου για να διαπιστώσει πόσο "λεπτολόγοι" είναι οι ειδικοί, ώστε να μην πειραχθεί ούτε στο παραμικρό ο υγιής εγκέφαλος.
Δεύτερον, σε πειράματα με ραδιοσημασμένη γλυκόζη (το "καύσιμο" του εγκεφάλου),αυτή κατανέμεται παντού, με σαφώς μεγαλύτερη πυκνότητα στις πιο ενεργές περιοχές του εγκεφάλου.
Τρίτον, αν και δεν αποτελεί απόλυτο πειστήριο, είναι στατιστικά δύσκολο να επέτρεψε η πίεση της φυσικής επιλογής την ανάπτυξη του εγκεφάλου με τέτοιο τρόπο.
Φυσικά, ο εγκέφαλος είναι ένα τόσο πολύπλοκο όργανο που προσφέρεται για διαφόρων ειδών μυθοπλασίες. Κάποιες απ αυτές, μεταξύ των οποίων και ο μύθος του 10%,εξετάζονται στο εξής πολύ ενδιαφέρον άρθρο : Εγκέφαλος: αλήθειες και μύθοι για το πιο παράξενο όργανο του σωματός μας!
Myth : BUSTED
Επίσης δείτε:
http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=do-we-really-use-only-10
http://www.csicop.org/si/show/the_ten-percent_myth/
http://faculty.washington.edu/chudler/tenper.html
Μύθος 3
‘’Η σοκολάτα προκαλεί ακμή’’
Καμία έρευνα δεν έχει αποδείξει οποιαδήποτε σχέση ανάμεσα στην κατανάλωση καθαρής σοκολάτας (4) και στην εμφάνιση ακμής. Υπάρχει όμως πιθανότητα κάποια απ τα συστατικά που περιέχουν οι σοκολάτες του εμπορίου , π.χ. κάποιοι υδατάνθρακες να συμβάλλουν στην ακμή, σε μικρό πάντα ποσοστό. Γενικά, η ακμή σχετίζεται στενά με την γενικότερη ποιότητα διατροφής (5) Με απλά λόγια, κάποιος που τρώει μόνο σοκολάτες μπορεί να εμφανίσει ακμή γιατί δεν τρέφεται σωστά, και όχι γιατί φταίει η σοκολάτα. Είναι τέλος πιθανό, κάποιες λιπαρές τροφές να επιδεινώνουν την ακμή μέσω υπερέκκρισης ινσουλίνης.
MYTH : PLAUSIBLE
-Η σοκολάτα δεν προκαλεί ακμή, ο τρόπος κατανάλωσής της, ίσως.
Μύθος 4
"Φέρε να βάλω οδοντόκρεμα στο χέρι μου, κάηκα!"
Τα πράγματα είναι , σε αυτή την περίπτωση, απόλυτα σαφή : Απαγορεύεται η οδοντόκρεμα στα εγκαύματα (μαζί με την άποψη του ειδικού στο πρώτο κομμάτι, υπάρχει αναφορά και σε άλλους παρόμοιους και πολύ ενδιαφέροντες μύθους : Τα λανθασμένα γιατροσόφια). Ίσως νιώσουμε μια προσωρινή δροσιά που ανακουφίζει, αλλά αφενός δεν έχει θεραπευτική αξία, αφετέρου διάφορα συστατικά (π.χ. εκχυλίσματα μέντας) της μπορεί να το ερεθίσουν περισσότερο. Χωρίς πολλά λόγια λοιπόν….
MYTH : BUSTED
Μύθος 5
"Ένα κόλπο για να χάσεις γρήγορα βάρος είναι να φοράς χοντρά ρούχα όταν ασκείσαι, ώστε να ιδρώνεις πολύ"
Ενδιαφέρων μύθος! Θα πρέπει καταρχάς να ξεκαθαριστεί το εξής : Ο στόχος της απώλειας βάρους πρέπει να είναι το λίπος και όχι τα υγρά του σώματος! Με τον ιδρώτα χάνουμε κυρίως υγρά και ηλεκτρολύτες (6), όχι λίπος, και έτσι διαταράσσουμε τις φυσιολογικές λειτουργίες του σώματος. Προφανώς βέβαια χάνεται και λίπος κατά τη διάρκεια της σύντομης αυτής άσκησης αλλά αφενός η απώλεια υγρών δεν είναι αυτοσκοπός, αφετέρου η άσκηση θα μπορούσε να κρατήσει περισσότερο! Όταν το σώμα μας φτάσει σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο αφυδάτωσης, αδυνατεί να συνεχίσει την άσκηση, άρα σταματάμε σε σύντομο χρονικό διάστημα έχοντας κάψει ελάχιστο ή καθόλου λίπος, πρωτού πάθουμε κράμπες, θερμοεξάντληση και θερμοπληξία (7), διότι αντιλαμβανόμαστε το πρώτο σύμπτωμα, που είναι το ότι διαταράσσεται η θερμορύθμιση του σώματος. Αν αφήσουμε το σώμα να "αναπνεύσει", θα ιδρώσουμε λιγότερο οπότε η άσκηση θα κρατήσει πιο πολύ και θα πετύχουμε καύση λίπους.
MYTH : CONFIRMED
-Προσοχή όμως : Η γρήγορη απώλεια βάρους που βλέπουμε στη ζυγαριά είναι κυρίως απλό νεράκι, ιδιαίτερα πολύτιμο για τον οργανισμό και λιγότερο λίπος
ΜΥΘΟΣ 6
"Η θεωρία της εξέλιξης δεν ισχύει, γιατί λέει πως καταγόμαστε απ τον πίθηκο. Όμως πίθηκοι υπάρχουν ακόμα, δεν εξελίχθηκαν σε ανθρώπους"
Όχι απόλυτα ιατρικός μύθος, περισσότερο βιολογικός, αλλά σχετίζεται άμεσα και αναφέρεται πάρα πολύ συχνά.
Καταρχάς, πρέπει να ξεκαθαριστεί το εξής : Η εξέλιξη δεν είναι "απλώς μια θεωρία". Είναι ένα γεγονός, που συνέβαινε, συμβαίνει, και θα συμβαίνει πάντα. Ακόμα πιο ανούσια είναι η αντιπαραβολή που γίνεται με την "θεϊκή δημιουργία", συμπληρώνοντας ότι "είναι δύο θεωρίες, ισάξιες, και ο καθένας πιστεύει όποια θέλει". Είναι τουλάχιστον επικίνδυνο να εκφράζονται τέτοιες απόψεις στον 21ο αιώνα. Όλα τα σοβαρά πανεπιστήμια, ερευνητές και επιστήμονες παγκοσμίως θεωρούν την ισχύ της αντίστοιχη με του "1+1=2" και θα πρέπει κάποια στιγμή και στην Ελλάδα να γίνει κοινό κτήμα, αρχίζοντας απ την παιδεία (ουσιαστικά δεν διδάσκεται καν στα ελληνικά σχολεία).
Ο μύθος αυτός βασίζεται σε μία παρερμηνεία της εξέλιξης. Κανείς σοβαρός επιστήμονας ποτέ δεν είπε ότι "καταγόμαστε απ' τον πίθηκο". Αυτό που ισχύει είναι το εξής : Έχουμε κοινούς προγόνους με τον πίθηκο, οι οποίοι δεν είναι ούτε πίθηκοι, ούτε άνθρωποι αλλά κάτι διαφορετικό, που δεν υπάρχει πια. Όπως ακριβώς ο Γιάννης δεν ‘’κατάγεται’’ απ τον αδερφό του, τον Πέτρο, αλλά έχουν κοινούς προγόνους, τους γονείς τους, οι οποίοι δεν είναι ούτε "Πέτρος" ούτε "Γιάννης". Ενδιαφέρον βίντεο για τα παραπάνω (με ελληνικούς υπότιτλους) : Why are there still Chimpanzees?
Αξίζει να συμπληρωθεί, ότι με όλους τους οργανισμούς έχουμε κοινούς προγόνους, απλά με κάποιους είναι πιο κοντινοί χρονικά ενώ με άλλους πιο μακρινοί. Αν λοιπόν οι χιμπατζήδες είναι "αδέρφια" μας (καθώς το 99% του DNA μας είναι κοινό 8) , τότε τα άλλα θηλαστικά είναι "πρώτα μας ξαδέρφια", τα ερπετά "δεύτερα" κοκ.
MYTH : (couldn’t be more) BUSTED
Ο ανθρώπινος νους είναι έτσι "κατασκευασμένος" ώστε πάντα να προσπαθεί να κάνει γενικεύσεις και απλουστεύσεις, οπότε είναι λογική η επικράτηση διαφόρων "μύθων", των οποίων η αναπαραγωγή είναι πραγματικά αξιοπερίεργη σε κοινωνίες όπου η πληροφορία είναι δωρεάν και εύκολα προσβάσιμη.
Όπως θα έκαναν οι -διάσημοι πλέον- Mythbusters στην τηλεόραση, μπορούμε να εξετάσουμε τους πιο γνωστούς απ τους χιλιάδες μύθους που κυκλοφορούν και να τους ανακηρύξουμε CONFIRMED, PLAUSIBLE ή BUSTED, γραπτώς βέβαια.
Μύθος 1
"Μέθυσες; Ένα πικρό καφέ να συνέλθεις!"
Με δύο λόγια ας εξηγήσουμε τι σημαίνει για τον οργανισμό μας "μέθυσα". Τα βασικά προβλήματα που δημιουργούνται στο τόσο συνηθισμένο σε μας τους Έλληνες ‘’hangover’’ (1) είναι δύο : Πρώτον, αφυδάτωση (και εδώ συναντάμε έναν άλλο μύθο που λέει πως τα υγρά που αποβάλλουμε είναι τα ποτά που καταναλώσαμε, πράγμα που δεν ισχύει σε καμία περίπτωση διότι απλούστατα τα πρώτα είναι ποσοτικά πολύ περισσότερα, άρα ο οργανισμός αποβάλλει και πολύ νερό). Το αλκοόλ αναστέλλει την αντιδιουρητική ορμόνη, η οποία φυσιολογικά δρα στους νεφρούς, περιορίζοντας την έκκριση νερού απ τον οργανισμό. Ελλείψει αυτής, λιγότερο νερό επαναρροφάται στα νεφρικά σωληνάρια, με αποτέλεσμα να καταλήγει στην ουροδόχο κύστη κι από κει να αποβάλλεται.
Δεύτερον, μείωση της γλυκόζης στο αίμα (2).
Ο καφές δεν επηρεάζει την ποσότητα ούτε την κυκλοφορία του αλκοόλ. Σε όση ώρα αποτοξινώνεται ο οργανισμός χωρίς καφέ, σε τόση ώρα το πετυχαίνει και με καφέ. Επιπλέον, εξαιτίας της καφείνης (3) που περιέχει, κάνει χειρότερη την αφυδάτωση, αν προσληφθεί σε μεγάλες δόσεις. Το μόνο που πετυχαίνει κανείς πίνοντας καφέ είναι, στην καλύτερη περίπτωση να ξυπνήσει, πράγμα που μπορεί να αποβεί επικίνδυνο αν π.χ. οδηγήσει, διότι είναι ακόμα υπο την επήρεια αλκοόλ.
MYTH: BUSTED
-Όχι μόνο δεν ωφελεί, αλλά βλάπτει κιόλας.
Bonus myth : "Για να αποφύγεις το hangover, πιές όταν ξυπνήσεις μετά από μεθύσι ένα ποτήρι απ ό,τι έπινες το προηγούμενο βράδυ".
Τα της ομοιοπαθητικής και όσα συγγενεύουν με αυτή αποτελούν ξεχωριστό άρθρο.
Μύθος 2
"Το ήξερες ότι χρησιμοποιούμε μόνο το 10% του εγκεφάλου μας; Φαντάσου τι θα κάναμε με το 100 % !!! "
Πολύ διαδεδομένος μύθος, που κυκλοφορεί εδώ και αρκετές δεκαετίες και μάλιστα η αρχή του αποδίδεται στον Einstein (μάλλον σε κάποια παρερμηνευμένη δήλωσή του).
Είναι γεγονός ότι δεν μπορεί να προσδιοριστεί ποιο ποσοστό του εγκεφάλου μας χρησιμοποιούμε, απ τη στιγμή που δεν έχουμε καν ορίσει τι εννοούμε με τη λέξη ‘’χρησιμοποιούμε’’. Είναι σίγουρα λάθος πάντως να επικεντρωνόμαστε στις περιοχές μνήμης, υπολογισμών κλπ αποκλειστικά. Υπάρχουν πολλές βοηθητικές περιοχές, που μπορεί να μην "χρησιμοποιούνται άμεσα" αλλά χωρίς αυτές ο εγκέφαλος πολύ απλά δεν θα λειτουργούσε. Σε κάθε περίπτωση, το ποσοστό 10% που ακούμε είναι τελείως εκτός πραγματικότητας, για τους εξής λόγους :
Πρώτον, εάν η θεωρία αυτή ίσχυε, το 90% των εγκεφαλικών επεισοδίων/τραυματισμών του εγκεφάλου/δυσπλασιών του εγκεφάλου δεν θα μας επηρέαζε. Με άλλα λόγια, θα μπορούσαμε να αφαιρέσουμε το 90% του εγκεφάλου μας χωρίς να αντιμετωπίσουμε πρόβλημα. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει, προφανώς. Αρκεί να παρακολουθήσει κάποιος ένα χειρουργείο εγκεφάλου για να διαπιστώσει πόσο "λεπτολόγοι" είναι οι ειδικοί, ώστε να μην πειραχθεί ούτε στο παραμικρό ο υγιής εγκέφαλος.
Δεύτερον, σε πειράματα με ραδιοσημασμένη γλυκόζη (το "καύσιμο" του εγκεφάλου),αυτή κατανέμεται παντού, με σαφώς μεγαλύτερη πυκνότητα στις πιο ενεργές περιοχές του εγκεφάλου.
Τρίτον, αν και δεν αποτελεί απόλυτο πειστήριο, είναι στατιστικά δύσκολο να επέτρεψε η πίεση της φυσικής επιλογής την ανάπτυξη του εγκεφάλου με τέτοιο τρόπο.
Φυσικά, ο εγκέφαλος είναι ένα τόσο πολύπλοκο όργανο που προσφέρεται για διαφόρων ειδών μυθοπλασίες. Κάποιες απ αυτές, μεταξύ των οποίων και ο μύθος του 10%,εξετάζονται στο εξής πολύ ενδιαφέρον άρθρο : Εγκέφαλος: αλήθειες και μύθοι για το πιο παράξενο όργανο του σωματός μας!
Myth : BUSTED
Επίσης δείτε:
http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=do-we-really-use-only-10
http://www.csicop.org/si/show/the_ten-percent_myth/
http://faculty.washington.edu/chudler/tenper.html
Μύθος 3
‘’Η σοκολάτα προκαλεί ακμή’’
Καμία έρευνα δεν έχει αποδείξει οποιαδήποτε σχέση ανάμεσα στην κατανάλωση καθαρής σοκολάτας (4) και στην εμφάνιση ακμής. Υπάρχει όμως πιθανότητα κάποια απ τα συστατικά που περιέχουν οι σοκολάτες του εμπορίου , π.χ. κάποιοι υδατάνθρακες να συμβάλλουν στην ακμή, σε μικρό πάντα ποσοστό. Γενικά, η ακμή σχετίζεται στενά με την γενικότερη ποιότητα διατροφής (5) Με απλά λόγια, κάποιος που τρώει μόνο σοκολάτες μπορεί να εμφανίσει ακμή γιατί δεν τρέφεται σωστά, και όχι γιατί φταίει η σοκολάτα. Είναι τέλος πιθανό, κάποιες λιπαρές τροφές να επιδεινώνουν την ακμή μέσω υπερέκκρισης ινσουλίνης.
MYTH : PLAUSIBLE
-Η σοκολάτα δεν προκαλεί ακμή, ο τρόπος κατανάλωσής της, ίσως.
Μύθος 4
"Φέρε να βάλω οδοντόκρεμα στο χέρι μου, κάηκα!"
Τα πράγματα είναι , σε αυτή την περίπτωση, απόλυτα σαφή : Απαγορεύεται η οδοντόκρεμα στα εγκαύματα (μαζί με την άποψη του ειδικού στο πρώτο κομμάτι, υπάρχει αναφορά και σε άλλους παρόμοιους και πολύ ενδιαφέροντες μύθους : Τα λανθασμένα γιατροσόφια). Ίσως νιώσουμε μια προσωρινή δροσιά που ανακουφίζει, αλλά αφενός δεν έχει θεραπευτική αξία, αφετέρου διάφορα συστατικά (π.χ. εκχυλίσματα μέντας) της μπορεί να το ερεθίσουν περισσότερο. Χωρίς πολλά λόγια λοιπόν….
MYTH : BUSTED
Μύθος 5
"Ένα κόλπο για να χάσεις γρήγορα βάρος είναι να φοράς χοντρά ρούχα όταν ασκείσαι, ώστε να ιδρώνεις πολύ"
Ενδιαφέρων μύθος! Θα πρέπει καταρχάς να ξεκαθαριστεί το εξής : Ο στόχος της απώλειας βάρους πρέπει να είναι το λίπος και όχι τα υγρά του σώματος! Με τον ιδρώτα χάνουμε κυρίως υγρά και ηλεκτρολύτες (6), όχι λίπος, και έτσι διαταράσσουμε τις φυσιολογικές λειτουργίες του σώματος. Προφανώς βέβαια χάνεται και λίπος κατά τη διάρκεια της σύντομης αυτής άσκησης αλλά αφενός η απώλεια υγρών δεν είναι αυτοσκοπός, αφετέρου η άσκηση θα μπορούσε να κρατήσει περισσότερο! Όταν το σώμα μας φτάσει σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο αφυδάτωσης, αδυνατεί να συνεχίσει την άσκηση, άρα σταματάμε σε σύντομο χρονικό διάστημα έχοντας κάψει ελάχιστο ή καθόλου λίπος, πρωτού πάθουμε κράμπες, θερμοεξάντληση και θερμοπληξία (7), διότι αντιλαμβανόμαστε το πρώτο σύμπτωμα, που είναι το ότι διαταράσσεται η θερμορύθμιση του σώματος. Αν αφήσουμε το σώμα να "αναπνεύσει", θα ιδρώσουμε λιγότερο οπότε η άσκηση θα κρατήσει πιο πολύ και θα πετύχουμε καύση λίπους.
MYTH : CONFIRMED
-Προσοχή όμως : Η γρήγορη απώλεια βάρους που βλέπουμε στη ζυγαριά είναι κυρίως απλό νεράκι, ιδιαίτερα πολύτιμο για τον οργανισμό και λιγότερο λίπος
ΜΥΘΟΣ 6
"Η θεωρία της εξέλιξης δεν ισχύει, γιατί λέει πως καταγόμαστε απ τον πίθηκο. Όμως πίθηκοι υπάρχουν ακόμα, δεν εξελίχθηκαν σε ανθρώπους"
Όχι απόλυτα ιατρικός μύθος, περισσότερο βιολογικός, αλλά σχετίζεται άμεσα και αναφέρεται πάρα πολύ συχνά.
Καταρχάς, πρέπει να ξεκαθαριστεί το εξής : Η εξέλιξη δεν είναι "απλώς μια θεωρία". Είναι ένα γεγονός, που συνέβαινε, συμβαίνει, και θα συμβαίνει πάντα. Ακόμα πιο ανούσια είναι η αντιπαραβολή που γίνεται με την "θεϊκή δημιουργία", συμπληρώνοντας ότι "είναι δύο θεωρίες, ισάξιες, και ο καθένας πιστεύει όποια θέλει". Είναι τουλάχιστον επικίνδυνο να εκφράζονται τέτοιες απόψεις στον 21ο αιώνα. Όλα τα σοβαρά πανεπιστήμια, ερευνητές και επιστήμονες παγκοσμίως θεωρούν την ισχύ της αντίστοιχη με του "1+1=2" και θα πρέπει κάποια στιγμή και στην Ελλάδα να γίνει κοινό κτήμα, αρχίζοντας απ την παιδεία (ουσιαστικά δεν διδάσκεται καν στα ελληνικά σχολεία).
Ο μύθος αυτός βασίζεται σε μία παρερμηνεία της εξέλιξης. Κανείς σοβαρός επιστήμονας ποτέ δεν είπε ότι "καταγόμαστε απ' τον πίθηκο". Αυτό που ισχύει είναι το εξής : Έχουμε κοινούς προγόνους με τον πίθηκο, οι οποίοι δεν είναι ούτε πίθηκοι, ούτε άνθρωποι αλλά κάτι διαφορετικό, που δεν υπάρχει πια. Όπως ακριβώς ο Γιάννης δεν ‘’κατάγεται’’ απ τον αδερφό του, τον Πέτρο, αλλά έχουν κοινούς προγόνους, τους γονείς τους, οι οποίοι δεν είναι ούτε "Πέτρος" ούτε "Γιάννης". Ενδιαφέρον βίντεο για τα παραπάνω (με ελληνικούς υπότιτλους) : Why are there still Chimpanzees?
Αξίζει να συμπληρωθεί, ότι με όλους τους οργανισμούς έχουμε κοινούς προγόνους, απλά με κάποιους είναι πιο κοντινοί χρονικά ενώ με άλλους πιο μακρινοί. Αν λοιπόν οι χιμπατζήδες είναι "αδέρφια" μας (καθώς το 99% του DNA μας είναι κοινό 8) , τότε τα άλλα θηλαστικά είναι "πρώτα μας ξαδέρφια", τα ερπετά "δεύτερα" κοκ.
MYTH : (couldn’t be more) BUSTED
Μύθος 7
" Έπαθε υποθερμία, δώστου λίγο αλκοόλ να ζεσταθεί"
Πολύ διαδεδομένος μύθος, τον οποίο συνοδεύουμε στο μυαλό μας με τα συμπαθέστατα σκυλιά Αγίου Βερνάρδου να τρέχουν μέσα στους πάγους για να σώσουν κάποιον άνθρωπο με ένα βαρελάκι κονιάκ δεμένο στο λαιμό για να το πιεί ο σωζόμενος και να ζεσταθεί.
Ας δούμε πρώτα πώς δρα το αλκοόλ στο σώμα μας, όσον αφορά τη θερμοκρασία: Η πιο άμεση συσχέτιση είναι πως η κατανάλωσή του επιφέρει αγγειοδιαστολή στα επιφανειακά αγγεία. Αυτό σημαίνει με απλά λόγια πως το αίμα φεύγει απ τον κορμό, όπου φυλάσσονται όλα τα ζωτικά όργανα και κατευθύνεται προς το δέρμα, κυρίως των άκρων. Γι' αυτόν τον λόγο ίσως νιώθουμε μια παροδική αίσθηση θερμότητας στο δέρμα και στα προηγουμένως ψυχρά άκρα μας. Είναι όμως εξαιρετικά επικίνδυνο, γιατί στερούμε τη θερμότητα αυτή απ τα ζωτικά μας όργανα, που την έχουν άμεσα ανάγκη. Και κάπως έτσι προκαλείται μεγαλύτερη υποθερμία απ αυτήν που θέλουμε να καταπολεμήσουμε, διότι ελαττώνουμε την εσωτερική θερμοκρασία του σώματος. Επίσης, είναι πιθανό να δρα ως ανασταλτικό του ρίγους, στερώντας έτσι απ το σώμα μια πολύτιμη πηγή θερμότητας, αλλά και να παρεμβαίνει σε άλλους μηχανισμούς θερμορύθμισης (σχετικό άρθρο : Γιατί δεν μας ζεσταίνει το αλκοόλ τον χειμώνα )
MYTH : PLAUSIBLE
- Ίσως νιώθουμε παροδικά καλύτερα αλλά η χρήση του στην υποθερμία είναι επικίνδυνη, αφού επιτείνει τη μείωση της θερμοκρασίας άμεσα, άρα πρέπει να αποφεύγεται.
ΜΥΘΟΣ 8
"Έχει καταπιεί τη γλώσσα του, κάποιος να του ανοίξει με το ζόρι το στόμα να την τραβήξει έξω!"
Κάτω απ τη γλώσσα μας υπάρχει υπάρχει μια μικρή ορατή μεμβράνη, που ονομάζεται χαλινός. Αυτή η μεμβράνη ενώνει τη γλώσσα με το έδαφος του στόματος, οπότε το να την "καταπιούμε", όπως το έχουν στο μυαλό τους κάποιοι (δηλαδή να γυρίσει η γλώσσα προς τα πίσω και να "πέσει" μέσα στο λαιμό μας) είναι πρακτικά αδύνατον. Αυτό που μπορεί να συμβεί, είναι, σε περίπτωση απώλειας του ελέγχου των μυών λόγω π.χ. λιποθυμίας ή καρδιακής ανακοπής, η γλώσσα να πέσει ελαφρώς προς τα πίσω και να φράξει τη δίοδο του αέρα.
Το κυριότερο σφάλμα σε αυτόν το μύθο, είναι ότι δεν χρειάζεται να ανοίξουμε με το ζόρι κανένα στόμα, ούτε να βάλουμε τα χέρια μας μέσα στο στόμα του θύματος για να "τραβήξουμε" τη γλώσσα. Η ακριβής δράση περιγράφεται στο παρακάτω link , και ιδανικά (αλλά όχι απόλυτα) θα πρέπει να εκτελείται από ειδικούς ή κατάλληλα εκπαιδευμένους : http://www.sefeaa.gr/first-aid/ananhpsh.htm
MYTH : BUSTED
" Έπαθε υποθερμία, δώστου λίγο αλκοόλ να ζεσταθεί"
Πολύ διαδεδομένος μύθος, τον οποίο συνοδεύουμε στο μυαλό μας με τα συμπαθέστατα σκυλιά Αγίου Βερνάρδου να τρέχουν μέσα στους πάγους για να σώσουν κάποιον άνθρωπο με ένα βαρελάκι κονιάκ δεμένο στο λαιμό για να το πιεί ο σωζόμενος και να ζεσταθεί.
Ας δούμε πρώτα πώς δρα το αλκοόλ στο σώμα μας, όσον αφορά τη θερμοκρασία: Η πιο άμεση συσχέτιση είναι πως η κατανάλωσή του επιφέρει αγγειοδιαστολή στα επιφανειακά αγγεία. Αυτό σημαίνει με απλά λόγια πως το αίμα φεύγει απ τον κορμό, όπου φυλάσσονται όλα τα ζωτικά όργανα και κατευθύνεται προς το δέρμα, κυρίως των άκρων. Γι' αυτόν τον λόγο ίσως νιώθουμε μια παροδική αίσθηση θερμότητας στο δέρμα και στα προηγουμένως ψυχρά άκρα μας. Είναι όμως εξαιρετικά επικίνδυνο, γιατί στερούμε τη θερμότητα αυτή απ τα ζωτικά μας όργανα, που την έχουν άμεσα ανάγκη. Και κάπως έτσι προκαλείται μεγαλύτερη υποθερμία απ αυτήν που θέλουμε να καταπολεμήσουμε, διότι ελαττώνουμε την εσωτερική θερμοκρασία του σώματος. Επίσης, είναι πιθανό να δρα ως ανασταλτικό του ρίγους, στερώντας έτσι απ το σώμα μια πολύτιμη πηγή θερμότητας, αλλά και να παρεμβαίνει σε άλλους μηχανισμούς θερμορύθμισης (σχετικό άρθρο : Γιατί δεν μας ζεσταίνει το αλκοόλ τον χειμώνα )
MYTH : PLAUSIBLE
- Ίσως νιώθουμε παροδικά καλύτερα αλλά η χρήση του στην υποθερμία είναι επικίνδυνη, αφού επιτείνει τη μείωση της θερμοκρασίας άμεσα, άρα πρέπει να αποφεύγεται.
ΜΥΘΟΣ 8
"Έχει καταπιεί τη γλώσσα του, κάποιος να του ανοίξει με το ζόρι το στόμα να την τραβήξει έξω!"
Κάτω απ τη γλώσσα μας υπάρχει υπάρχει μια μικρή ορατή μεμβράνη, που ονομάζεται χαλινός. Αυτή η μεμβράνη ενώνει τη γλώσσα με το έδαφος του στόματος, οπότε το να την "καταπιούμε", όπως το έχουν στο μυαλό τους κάποιοι (δηλαδή να γυρίσει η γλώσσα προς τα πίσω και να "πέσει" μέσα στο λαιμό μας) είναι πρακτικά αδύνατον. Αυτό που μπορεί να συμβεί, είναι, σε περίπτωση απώλειας του ελέγχου των μυών λόγω π.χ. λιποθυμίας ή καρδιακής ανακοπής, η γλώσσα να πέσει ελαφρώς προς τα πίσω και να φράξει τη δίοδο του αέρα.
Το κυριότερο σφάλμα σε αυτόν το μύθο, είναι ότι δεν χρειάζεται να ανοίξουμε με το ζόρι κανένα στόμα, ούτε να βάλουμε τα χέρια μας μέσα στο στόμα του θύματος για να "τραβήξουμε" τη γλώσσα. Η ακριβής δράση περιγράφεται στο παρακάτω link , και ιδανικά (αλλά όχι απόλυτα) θα πρέπει να εκτελείται από ειδικούς ή κατάλληλα εκπαιδευμένους : http://www.sefeaa.gr/first-aid/ananhpsh.htm
MYTH : BUSTED
-Οι ηρωισμοί είναι από επικίνδυνοι έως …. επικίνδυνοι. Το ίδιο ισχύει και για το περίφημο "κάποιος να ρουφήξει το δηλητήριο του φιδιού απ την πληγή!"
To be continued…..
To be continued…..
Μπράβο παιδιά,συνεχίστε έτσι.Who needs a dr when you have google? Στην αρχή το ερώτημα στέκει ίσως γιατί όλοι νομίζουν ότι ξέρουν τι έχουν μέσω της αγαπημένης μηχανής αναζήτησης,προφανώς όμως το να κατανοήσει κάποιος όλες τις αντιδράσεις,την φυσιολογία και την παθολογία του οργανισμού θέλει πολύ μελέτη που ειναι αδύνατον να γίνει και να κατανοηθεί από μια σελίδα του ιντερνετ που προσπαθεί να σε "διαφωτήσει" γιατί είσαι άσχετος στο θέμα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι να γελάσουμε λίγο κιόλας σας γράφω 2 ερωτήματα/μαργαριτάρια φίλων μου που μου είπαν πριν κανά χρόνο όταν ήμουν 4ο ετος:
1.Είναι αλήθεια οτι από το σπέρμα κάνεις καρκίνο του στόματος?
2.Ενώ η μύτη ενος παιδιού είχε μάτωσει πεταγεται μια κοπελα και του λέει....μην το καταπιείς,γιατί θα παέι στην καρδιά και θα σου κάνει μεγάλη ζημία.
Σπέρμα και καρκίνος --> καμία συσχέτιση
ΑπάντησηΔιαγραφήΌταν καταπίνεις ο βλωμός πάει στο στομάχι, όχι στην καρδιά. Νομίζω μιλάμε για γνώση δημοτικού :P
Τόσο απλά!
Ούτε καν γενικές γνώσεις ανατομίας δεν έχουν οι περισσότεροι..ή το άλλο το καλό πάλι, μιλάω με μια φίλη μου και με ρωτάει,και έκανες ανατομία?Και της απάντησα: ε όχι,έκανα γαστρονομία...έλεος δηλαδή.
ΑπάντησηΔιαγραφή