Χειρουργική με υπέρηχους - θεραπεύοντας δίχως τομές

Το παραπάνω βίντεο είναι μια παρουσίαση από τον Yoav Medan μίας μη-επεμβατικής χειρουργικής τεχνικής με τη χρήση υπερήχων. Ξεκινάει εξηγώντας πως αυτό είναι εφικτό μέσω του συνδυασμού δύο γνωστών τεχνολογιών. Η μία είναι ο εστιασμένος υπέρηχος και η δεύτερη είναι η απεικονιστική μαγνητική τομογραφία. Στη συνέχεια δίνει μια περιγραφή του τρόπου με τον οποίο χρησιμοποιούνται οι υπέρηχοι στη θεραπεία.

Η επίδειξη περιλαμβάνει ένα διαφανές «ιστικό ανάλογο» φτιαγμένο από σιλικόνη. Το κομμάτι αυτό τοποθετείται σε ένα ενυδρείο. Από έναν ηχοβολέα εκπέμπεται μια υπερηχητική δέσμη, η οποία εστιάζεται στο εσωτερικό του κομματιού. Εμφανίζεται, λοιπόν, μια κάκωση στο σημείο εστίασης της δέσμης, ενώ το περιβάλλον υλικό δεν εμφανίζει καμία βλάβη. Κατ’ επέκταση, η ίδια τεχνική μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πλήξη ενός στόχου μέσα στον εγκέφαλο, χωρίς να προκληθεί ζημιά στους περιβάλλοντες ιστούς.

Όσον αφορά τους υπέρηχους, όλοι γνωρίζουν πως μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως απεικονιστική τεχνική. Επίσης για το θρυμματισμό λίθων π.χ. στο νεφρό.  Οι υπέρηχοι, ωστόσο, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για όλα τα ενδιάμεσα, καθώς αποτελούν μηχανική δύναμη που ενεργεί στους ιστούς τους οποίους διαπερνά. Αλλάζοντας, λοιπόν, την ένταση, τη συχνότητα, τη διάρκεια, το σχήμα παλμού μπορεί να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Το σημείο-κλειδί βέβαια, για την αποτελεσματικότητα της τεχνικής, ήταν ο συνδυασμός της με την μαγνητική απεικόνιση, λόγω της ανατροφοδότησης (feedback) τόσο από την ανατομική σκοπιά, όσο και από αυτή της φυσιολογίας. Έτσι έγινε δυνατός ο καλύτερος έλεγχος της επέμβασης, καθώς αυτή δε γίνεται πλέον τυφλά, αλλά ο θεραπευτής μπορεί να γνωρίζει ανά πάσα στιγμή ποια είναι η κατάσταση στην υπό θεραπεία περιοχή.

Ακολούθως ο ομιλητής δίνει ένα παράδειγμα μιας τέτοιας επέμβασης στον εγκέφαλο:
Ο ασθενής τοποθετείται πάνω στο τραπέζι του μαγνητικού τομογράφου. Ένας ηχοβολέας προσαρτάται στον εγκέφαλό του (ή σε οποιοδήποτε άλλο μέρος, ανάλογα με την περίπτωση) και ο ιατρός πραγματοποιεί μια κανονική μαγνητική σάρωση. Ο σκοπός της σάρωσης είναι για να γίνει η «στόχευση» της επιθυμητής περιοχής και να τοποθετηθούν όρια ασφαλείας γύρω από αυτή. Όλα αυτά γίνονται μέσω υπολογιστή. Στη συνέχεια ξεκινά η διαδικασία. Η πρώτη ηχητική δέσμη είναι χαμηλής ενέργειας και το μόνο που κάνει είναι μια μικρή αύξηση της θερμοκρασίας (43°C), η οποία δεν προκαλεί καμία ζημιά, αλλά ανιχνεύεται από τον μαγνητικό τομογράφο. Έτσι ο ιατρός βλέπει εάν έχει πετύχει το σωστό στόχο. Μόλις βεβαιωθεί πως βρίσκεται στη σωστή περιοχή, πραγματοποιεί την κανονική τομή. Αυτή τη φορά η θερμοκρασία φτάνει  τους 55-60°C. Εάν αυτό διαρκέσει για περισσότερο από ένα δευτερόλεπτο, είναι αρκετό για να καταστρέψει τις πρωτεΐνες των κυττάρων.

Η τεχνική βρίσκει εφαρμογή σε διάφορες ασθένειες. Στο βίντεο παρουσιάζονται κάποια περιστατικά με άμεση βελτίωση, όπως ένας ασθενής με ιδιοπαθή τρόμο, ένας με πόνο στον ένα γλουτό από καρκινική μετάσταση και μία ασθενής με ινομύωμα μήτρας,  καθώς και τομείς που μπορεί να χρησιμοποιηθεί περαιτέρω η τεχνική αυτή.

Ο παρουσιαστής κλείνει με το εξής μήνυμα:
«Εν κατακλείδι, θα ήθελα να σας αφήσω με ουσιαστικά τέσσερα μηνύματα. Το ένα είναι: Σκεφτείτε την ταλαιπωρία που γλυτώνουν οι ασθενείς που υπόκεινται σε μη-επεμβατική χειρουργική. Επίσης, το οικονομικό και συναισθηματικό βάρος που γλυτώνουν οι οικογένειές τους, οι κοινότητες τους και η κοινωνία εν τέλει – και νομίζω και οι ίδιοι οι θεραπευτές παρεμπιπτόντως. Και το τελευταίο που θα ήθελα να σκεφτείτε είναι το νέο είδος σχέσης μεταξύ ιατρού και ασθενών, όταν έχεις έναν ασθενή πάνω στο τραπέζι, ο οποίος είναι ξύπνιος και μπορεί ακόμα και να παρακολουθεί τη θεραπεία. Σε όλες τις θεραπείες μας, ο ασθενής κρατά ένα κουμπί με το οποίο μπορεί να σταματήσει την επέμβαση οποιαδήποτε στιγμή.»

Πρόσφατα Αξιοπερίεργα Ιατρικά Περιστατικά




1ο Περιστατικό: Τύφλωση μετά από έγχυση λίπους 

Ένας 32 ετών άνδρας παρουσιάζεται με απώλεια όρασης στο αριστερό μάτι. Μία εβδομάδα νωρίτερα, κι ενώ είχε υποβληθεί σε τοπική αναισθησία, δέχθηκε μία έγχυση αυτόλογου λίπους (αυτόλογο = μόσχευμα το οποίο προέρχεται από τον ίδιο το δέκτη) στο μέτωπό του για (αισθητική) επιδιόρθωση έντονων μεσόφρυων γραμμών. Ο ασθενής ανέφερε ότι την ώρα που λάμβανε την ενέσιμη έγχυση, ένιωσε έναν ξαφνικό και έντονο περιοφθαλμικό πόνο και έχασε πλήρως την όραση από το αριστερό του μάτι. 

Κατά τη φυσική εξέταση, το επίπεδο συνείδησης του ασθενούς ήταν φυσιολογικό, χωρίς αφασία. Η νευρολογική εξέταση ήταν φυσιολογική εκτός από το ότι δεν υπήρχε αντίληψη φωτεινών ερεθισμάτων από αριστερό μάτι (τύφλωση). Η αριστερή κόρη ήταν διασταλμένη. Επίσης, στο αριστερό μάτι το άμεσο αντανακλαστικό της κόρης προς το φως ήταν απόν και το έμμεσο αντανακλαστικό της κόρης προς το φως ήταν αργό. 

Η εξέταση του αμφιβληστροειδούς του πληγέντος ματιού έδειξε έναν οιδηματώδη οπτικό δίσκο και διάχυτη λεύκανση του αμφιβληστροειδούς, με παρεμβολή ορισμένων αρτηριολίων (Εικόνα Α). 

Η φωτογράφηση παρακολούθησης (follow-up photography) και η αγγειογραφία με φλορεσεΐνη (η φλορεσεΐνη είναι σκιαγραφικό) επιβεβαίωσε την ύπαρξη πολλαπλών αιμορραγιών στον αμφιβληστροειδή χιτώνα, αποφράξεις ορισμένων αμφιβληστροειδικών αρτηριολίων με ορατά έμβολα λίπους (Εικόνα Β, βέλη) και πλήρη απώλεια αιμάτωσης του ιστού σε περιοχές όπου δεν έφτασε το σκιαγραφικό μέσο (Εικόνα C). Καμία αλλοίωση δεν εμφανίστηκε στην αγγειογραφία μαγνητικού συντονισμού (magnetic resonance angiography) του εγκεφάλου. 

Κατά την επίσκεψη του ασθενούς έπειτα από 2 μήνες, για λόγους παρακολούθησης, η όρασή του δεν είχε βελτιωθεί/αποκατασταθεί καθόλου. 

Το παραπάνω περιστατικό δημοσιεύτηκε στο New England Journal of Medicine στις 8 Δεκεμβρίου 2011 περιγράφηκε από τους:

Young-Hoon Park, M.D και Kyu Seop Kim, M.D στο Νοσοκομείο Saint Mary's της Seoul, στη Νότια Κορέα
Διεύθυνση επικοινωνίας: parkyh@catholic.ac.kr

2ο Περιστατικό: Εξαφάνιση Προσθετικού Μοσχεύματος Μαστού κατά τη διάρκεια Συνεδρείας Pilates

Μία γυναίκα 59 ετών με ιστορικό καρκίνου του μαστού η οποία είχε υποβληθεί αμφοτερόπλευρη μαστεκτομή και προσθήκη συνθετικών μαστικών μοσχευμάτων παρουσιάστηκε για ιατρική εξέταση αναφέροντας ότι «το σώμα της κατάπιε ένα από τα εμφυτεύματα» κατά τη διάρκεια μιας άσκησης διατάσεων σε συνεδρεία Pilates. 

Η ασθενής δεν ανέφερε δύσπνοια ή πόνο στο στήθος. Προσφάτως είχε υποβληθεί σε ελάχιστα επεμβατική χειρουργική επιδιόρθωση της μιτροειδούς καρδιακής βαλβίδας για τη θεραπεία σοβαρής μιτροειδούς ανεπάρκειας και παλινδρόμησης. Το σημείο εισόδου για την εγχείρηση αυτή ήταν η προϋπάρχουσα ουλή από την παλιά της δεξιά μαστεκτομή. 

Κατά την εκτέλεση του χειρισμού Valsalva*, μια σαφώς περιγεγραμμένη περιοχή του δεξιού άνω τμήματος του θώρακα της ασθενούς φούσκωνε προς τα έξω «σαν μπαλόνι» (Εικόνα Α). 

Το υπερηχογράφημα κατακεκλιμένης θέσης αποκάλυψε κήλη πνεύμονα διαμέσου ενός διαρρηγμένου μεσοσπλεύριου διαστήματος. 

Οπισθοπρόσθια και πλάγια ακτινογραφία θώρακα έδειξαν ανύψωση του δεξιού ημιδιαφράγματος (Εικόνα Β, αστερίσκοι). 

Η αξονική τομογραφία επιβεβαίωσε την ενδοθωρακική θέση του προσθετικού εμφυτεύματος μέσα στην υπεζωκοτική κοιλότητα (Εικόνα C, βέλη). Η ασθενής μεταφέρθηκε στο χειρουργείο όπου το εμφύτευμα αφαιρέθηκε κι επανατοποθετήθηκε. Το ασταθές μεσοπλεύριο διάστημα, το οποίο είχε δημιουργηθεί στη χειρουργική επέμβαση επιδιόρθωσης της μιτροειδούς βαλβίδας και μέσω του οποίου είχε μετατοπιστεί το μαστικό εμφύτευμα, επιδιορθώθηκε χειρουργικά με πλέγμα (mesh).

*Χειρισμός Valsalva = Βίαιη εκπνοή με κλειστή τη γλωττίδα για αύξηση της ενδοθωρακικής πιέσεως. Αυτό ελαττώνει την εισροή αίματος στη δεξιά καρδιά και έτσι μειώνει την καρδιακή συχνότητα και μειώνει τον όγκο παλμού της δεξιάς καρδιάς.

Το παραπάνω περιστατικό δημοσιεύτηκε στο New England Journal of Medicine στις 15 Δεκεμβρίου 2011 περιγράφηκε από τις:
 

Tiffany C. Fong, M.D και Beatrice Hoffmann, M.D., Ph.D στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου
Johns Hopkins στη Βαλτιμόρη

3ο Περιστατικό: Τεράστιο Ξένο Σώμα μέσα σε Ουροδόχο Κύστη

Εικόνα 1

Εικόνα 2

Εικόνα 3

Άντρας, Ιάπωνας, 49 ετών προσήλθε στο νοσοκομείο για έντονη αιματουρία.

Το ιστορικό του άνδρα δεν έδειχνε στοιχεία ψυχιατρικής διαταραχής. Η αιματουρία ήταν μακροσκοπικά εμφανής. Έγινε υπερηχογράφημα το οποίο έδειξε ύπαρξη ξένου σώματος μέσα στην ουροδόχο κύστη. Ο ασθενής παραπέμφθηκε για περαιτέρω εξέταση.

Κατά τη φυσική εξέταση, δεν υπήρχε πόνος στην κοιλιά. Η ακτινογραφία κοιλιάς αποκάλυψε την ύπαρξη κουλουριασμένου ξένου σώματος περίπου 5 εκατοστών σε διάμετρο μέσα στην ουροδόχο κύστη καθώς και πάχυνση του τοιχώματος της κύστης (Εικόνα 1).

Η κυστεοσκόπηση έδειξε ότι η υφή του ξένου σώματος ήταν σκληρή σαν πέτρα. Ο άνδρας ανέφερε πως, στο παρελθόν, είχε τοποθετήσει έναν εύκαμπτο σωλήνα στην ουρήθρα του για να αυνανιστεί. Ωστόσο, στη συνέχεια δεν μπόρεσε να τον αφαιρέσει κι ο σωλήνας μπήκε στην κύστη του και παρέμεινε εκεί για 2 περίπου χρόνια.

Επειδή το ξένο σώμα ήταν ογκώδες, δεν ήταν δυνατή η χειρουργική αφαίρεση διουρηθρικά. Συνεπώς, έγινε υπερηβική προσπέλαση με γενική αναισθησία κι αφαιρέθηκε ολόκληρο το ξένο σώμα το οποίο είχε τη μορφή της Εικόνας 2. Το επτροειδές ξένο σώμα ήταν όντως ένας σωλήνας από βινύλιο μήκους περίπου 140 εκατοστών ο οποίος θεωρήθηκε πως κατά τη δίοδό του από την ουρήθρα προς την κύστη είχε τυλιχτεί και είχε λάβει αυτό το σπειροειδές σχήμα (Εικόνα 3). Η μετεγχειρητική πορεία του ασθενούς δεν είχε επιπλοκές.

Το παραπάνω περιστατικό δημοσιεύτηκε στο Advances in Urology στις 23 Μαΐου 2011 και περιγράφηκε από τους: 

Atsushi Imai, Yuichiro Suzuki, Yasuhiro Hashimoto, Atsushi Sasaki, Hisao Saitoh του Ινστιτούτου Νεφρικής Έρευνας του Νοσοκομείου του Hirosaki στην Ιαπωνία και Chikara Ohyama από το Τμήμα Ουρολογίας του Hirosaki University Graduate School of Medicine στην Ιαπωνία

Μύθοι και Αλήθειες για τον Καρκίνο του Πνεύμονα

Κάθε χρόνο ενάμισι εκατομμύριο άτομα διαγιγνώσκονται με Καρκίνο του Πνεύμονα (ΚΠ), καθιστώντας τη νόσο αυτή μια παγκόσμια επιδημία. Οι συνέπειές του είναι ιατρικές, αλλά και κοινωνικές, καθιστώντας τον ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα υγείας του προηγμένου κόσμου. Παρ’όλα αυτά, ο ΚΠ δεν είναι πια ανίκητος. Η πρόοδος της επιστήμης έχει προσφέρει θεραπευτικές λύσεις που συχνά οδηγούν στην πλήρη ίαση, ενώ η πρόληψη παραμένει η καλύτερη προστασία. Ωστόσο, και στον ΚΠ, όπως και σε οποιαδήποτε άλλη πάθηση, πρωταρχική σημασία έχει η ενημέρωση του πάσχοντος, των «φροντιστών» του (δηλαδή των οικείων του, καθώς και κάθε άλλου ατόμου που έχει αναλάβει την ευθύνη της φροντίδας και περιποίησής του), του κοινωνικού συνόλου γενικότερα. Η απομυθοποίηση και τοποθέτηση του προβλήματος στις πραγματικές διαστάσεις του είναι απαραίτητες για την πληρέστερη αντιμετώπισή του. Για τους λόγους αυτούς ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) καθιέρωσε το μήνα Νοέμβριο ως «μήνα ενημέρωσης για τον Καρκίνο του Πνεύμονα».

Στη συνέχεια θα ασχοληθούμε με ορισμένους μύθους και αλήθειες που αφορούν τον Καρκίνο του Πνεύμονα:

• Η συνήθεια του καπνίσματος είναι σχετικά αβλαβής, εάν αναλογιστεί κανείς τη σημαντική ατμοσφαιρική ρύπανση των πόλεων και τα φαινόμενα μόλυνσης του περιβάλλοντος.

Μύθος: Έχει πλέον αποδειχθεί, πέραν πάσης επιστημονικής αμφιβολίας, ότι ο κυριότερος παράγοντας ανάπτυξης Καρκίνου Πνεύμονα είναι το κάπνισμα, ανεξάρτητα από όλους τους άλλους επιβαρυντικούς παράγοντες. Με πάνω από 450 καρκινογόνες ουσίες, το κάπνισμα ενοχοποιείται για τις 9 από τις 10 περιπτώσεις ΚΠ που διαγιγνώσκονται στη χώρα μας. Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνα, υπάρχει αύξηση κινδύνου κατά 8% για κάθε 10mg σωματιδίων (σκόνη, καυσαέρια κλπ) που προστίθενται σε 1 κυβικό εκατοστό ατμοσφαιρικού αέρα. Αντίθετα, το να είναι κάποιος καπνιστής αυξάνει άμεσα τον κίνδυνο ΚΠ κατά 1480%.  

• Δεν παθαίνουν όλοι οι καπνιστές Καρκίνο Πνεύμονα.

Πραγματικότητα: Μόνο 1 καπνιστής στους 10 (10-15%) θα νοσήσει από ΚΠ. Όμως οι 8 στους 10 (80%) θα υποφέρουν από ασθένειες που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το κάπνισμα: άλλες μορφές καρκίνου, καρδιαγγειακά και αναπνευστικά νοσήματα. Επιπλέον, 12% των ατόμων που εκδηλώνουν ΚΠ δεν υπήρξαν ποτέ καπνιστές. Κάποιοι από αυτούς εκτίθενται σε τοξικά καρκινογόνα, όπως ο αμίαντος, ενώ άλλοι σε εισπνεόμενα καρκινογόνα, όπως ο καπνός του τσιγάρου άλλων (παθητικό κάπνισμα).

• Μόνο τα τσιγάρα προκαλούν ΚΠ. Τα άλλα είδη καπνού δεν είναι και τόσο βλαπτικά.

Μύθος: Όλες οι μορφές του καπνού είναι βλαπτικές: αν κανείς τον μασά, χρησιμοποιεί πίπα, τσιγάρα ή πούρα. Και δεν είναι μόνο ο ΚΠ: για το ένα τρίτο όλων των μορφών καρκίνου (όπως ο καρκίνος του στόματος, του φάρυγγα, του παγκρέατος και της ουροδόχου κύστης) η έκθεση στον καπνό αποτελεί ενοχοποιητικό παράγοντα.

• Τα «ελαφρά» τσιγάρα μειώνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα.

Μύθος: Υπάρχει η αντίληψη πως το κάπνισμα τσιγάρων με χαμηλή περιεκτικότητα σε πίσσα μειώνει τον κίνδυνο για ΚΠ. Μελέτες όμως από τις ΗΠΑ καταρρίπτουν αυτό το μύθο, τονίζοντας πως μόνο όσοι κόβουν το κάπνισμα ή όσοι δεν καπνίζουν καθόλου έχουν μικρότερο κίνδυνο ανάπτυξης ΚΠ. Αντίθετα, για τους καπνιστές ο κίνδυνος είναι υψηλός και μάλιστα ο ίδιος για όλους, είτε καπνίζουν τσιγάρα με πολύ χαμηλή (<7mg), είτε με χαμηλή (8-14mg), είτε με μέση (15-21mg) περιεκτικότητα σε πίσσα. Φαίνεται ότι όσοι καταναλώνουν «ελαφρά» τσιγάρα καπνίζουν περισσότερα τσιγάρα ημερησίως, εισπνέουν μεγαλύτερη ποσότητα καπνού, την οποία και κρατούν περισσότερη ώρα μέσα στους πνεύμονες.

• Το κάπνισμα λίγων τσιγάρων ημερησίως είναι ασφαλές.

Μύθος: Δεν υπάρχει ασφαλής ποσότητα τσιγάρων. Εκτός από καρκίνο, το κάπνισμα –ακόμη και σε μικρές ποσότητες- μπορεί να προκαλέσει καρδιαγγειακές και πνευμονολογικές παθήσεις. Η μόνη ασφαλής πρακτική είναι η πλήρης και οριστική διακοπή του καπνίσματος.

• Το κάπνισμα αδυνατίζει.

Μύθος: Δεν υπάρχει καμία απολύτως ένδειξη γι’αυτό. Η αντίληψη αυτή προέρχεται από το γεγονός ότι όσοι διακόπτουν το κάπνισμα μπορεί να αυξήσουν το βάρος τους κατά 5-6 κιλά, τα οποία σταδιακά χάνουν τους επόμενους μήνες. Για τον λόγο αυτό, τα ιατρεία διακοπής καπνίσματος πρέπει να υποστηρίζονται και από διαιτολόγο. Το αντίθετο όμως (απώλεια βάρους με το κάπνισμα) δεν ισχύει.

• Το παθητικό κάπνισμα προδιαθέτει σε καρκίνο του πνεύμονα.

Πραγματικότητα: Έχει παρατηρηθεί ότι ένας μη καπνιστής που συμβιώνει με καπνιστή έχει 30% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξει ΚΠ σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Ανάλογα επιβαρυντικά αποτελέσματα έχουν διαπιστωθεί και για τους μη καπνιστές που εργάζονται σε περιβάλλον καπνιστών. (1), (2), (3), (4), (5)

• Μόνο οι ενεργοί καπνιστές έχουν κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του πνεύμονα.

Μύθος: Αν και πολλοί από τους ασθενείς που διαγιγνώσκονται με ΚΠ είναι ενεργοί καπνιστές, δεν είναι οι μόνοι. Και οι πρώην καπνιστές κινδυνεύουν, αλλά με την πάροδο του χρόνου ο κίνδυνος σταδιακά μειώνεται. Όταν ένας καπνιστής σταματήσει το κάπνισμα, ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου μειώνεται αργά κατά 33% ανά δεκαετία. Επομένως, όσο νωρίτερα πάρει κανείς την απόφαση να σταματήσει τη βλαβερή αυτή συνήθεια, τόσο νωρίτερα θα ωφεληθεί από αυτήν την πρωτοβουλία. 

• Αν κάποιος είναι για μεγάλο χρονικό διάστημα καπνιστής η ζημιά έχει γίνει. Άρα δεν υπάρχει λόγος να διακόψει κάτι που τον ευχαριστεί.

Μύθος: Ο ανθρώπινος οργανισμός έχει την μοναδική ικανότητα να επιδιορθώνει τον «εαυτό» του. Ακόμα και αν κάποιος είναι καπνιστής για δεκαετίες, το ανοσολογικό του σύστημα έχει τη δυνατότητα να διορθώσει κάποιες από τις βλάβες που έχουν προκληθεί, εάν σταματήσει να εκτίθεται στη βλαπτική επίδραση του καπνού. Επίσης, η έγκαιρη διακοπή εμποδίζει την επιπλέον βλάβη και μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης άλλων νόσων που σχετίζονται με το κάπνισμα, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ).

• Αν κάποιος έχει ήδη διαγνωστεί με καρκίνο του πνεύμονα, δεν έχει πια κανάνα λόγο να διακόψει το κάπνισμα.

Μύθος: Η διακοπή του καπνίσματος είναι ευεργετική ακόμα και για τους ασθενείς που πάσχουν ήδη από ΚΠ. Έχει φανεί ότι αυτοί ανταποκρίνονται καλύτερα στη θεραπεία και μειώνουν τις πιθανότητες γρήγορης υποτροπής ή εμφάνισης νέας κακοήθειας.

• Ο συχνός προληπτικός έλεγχος (check-up) με αιματολογικές εξετάσεις και ακτινογραφία θώρακος βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου του πνεύμονα.

Μύθος: Δεν υπάρχει, προς το παρόν, αξιόπιστη διαγνωστική μέθοδος πρόληψης του καρκίνου του πνεύμονα. Το μόνο ασφαλές μέτρο «θωράκισης» του ανθρώπινου οργανισμού έναντι του ΚΠ είναι η διακοπή του καπνίσματος. Τα παραπάνω μέτρα βοηθούν μονάχα στην έγκαιρη διάγνωση.

• Η λήψη βιταμινών και βοτάνων προστατεύει από τον καρκίνο του πνεύμονα.

Μύθος: Καμία μελέτη δεν έχει αποδείξει ότι τέτοιου είδους συμπληρώματα διατροφής αποτρέπουν την ανάπτυξη ΚΠ. Είναι καλύτερα να μη λαμβάνει κανείς καθόλου συμπληρώματα –εκτός εάν αυτά παρέχονται από γιατρό για κάποιο άλλο λόγο. Μπορεί κάποιος να έχει ανάγκη ασβεστίου, Β12 ή σιδήρου, γιατί οι ουσίες αυτές είναι σε χαμηλά επίπεδα στον οργανισμό του, αλλά ο γιατρός θα συμβουλεύσει για τη δοσολογία και τη διάρκεια παροχής των συμπληρωμάτων. Άτομα που λαμβάνουν μία καλή, πλήρη και ισορροπημένη δίαιτα δε χρειάζονται κανενός είδους συμπληρώματα.

• Η κληρονομικότητα ευθύνεται για την ανάπτυξη καρκίνου του πνεύμονα.

Μύθος: Ο ΚΠ, όπως και τα περισσότερα είδη καρκίνου, δεν είναι κληρονομικά. Στην πραγματικότητα μόνο 5-8% των καρκίνων είναι κληρονομικοί -που σημαίνει πως ο καρκίνος προκαλείται από γενετικά στίγματα τα οποία κληροδοτούνται από μέλη της οικογένειας. Η σύγχυση δημιουργείται όταν λέμε ότι ο καρκίνος είναι μια «γενετική ασθένεια», αλλά αυτό δε σημαίνει ότι είναι ασθένεια κληρονομική. Μία γενετική ασθένεια μπορεί να προκαλείται, εν μέρει, από γονίδια των γονέων, αλλά μπορεί επίσης να προκαλείται από τυχαία μετάλλαξη γονιδίων, περιβαλλοντολογικές επιδράσεις στα γονίδια ή από ένα συνδυασμό όλων αυτών των παραγόντων.

• Ο καρκίνος του πνεύμονα μπορεί να είναι μεταδοτικός.

Μύθος: Ο κακοήθης αυτός όγκος ΔΕΝ είναι μεταδοτικός. Δεν μεταδίδεται με τα πτύελα, με σωματική επαφή, από τον αέρα ή αλλιώς, Η οικογένεια μπορεί να συνεχίσει την κοινή χρήση μαγειρικών σκευών κ.ά., λαμβάνοντας τα συνήθη μέτρα υγιεινής. Είναι λάθος να απομονώνεται κοινωνικά ο ασθενής με ΚΠ.

• Οι άνδρες παθαίνουν συχνότερα καρκίνο του πνεύμονα.

Μύθος: Ο ΚΠ την τελευταία δεκαετία φαίνεται να γίνεται «γυναικεία υπόθεση». Οι γυναίκες αποτελούν σήμερα το 50% των νέων περιπτώσεων που ανιχνεύονται ετησίως και το ποσοστό αυτό έχει ανοδική τάση. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες καπνίστριες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης ΚΠ σε σχέση με τους άνδρες. Από το 1987 έως σήμερα, τα περιστατικά θανάτων από ΚΠ είναι περισσότερα από αυτά του καρκίνου του μαστού στο γυναικείο πληθυσμό. Υπάρχουν έρευνες, μάλιστα, που δείχνουν ότι με κάπνισμα ίδιου αριθμού τσιγάρου οι γυναίκες ίσως διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τους άντρες (1), (2), (3)

• Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι μια ανίατη πάθηση, στην οποία κάθε βοήθεια είναι ανώφελη.

Μύθος: Ο ΚΠ είναι ένας από τους πιο υποθεραπευμένους όγκους παγκοσμίως. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι πολλοί ασθενείς, συγγενείς, αλλά και επαγγελματίες υγείας (οικογενειακοί γιατροί, νοσηλευτές, φαρμακοποιοί) δε γνωρίζουν ότι η συνδυασμένη θεραπεία με τη συνεργασία ογκολόγων, πνευμονολόγων, ακτινοθεραπευτών και θωρακοχειρουργών μπορεί να αποδειχθεί αποτελεσματική σε κάθε φάση της νόσου. Σε αρχικά στάδια μπορεί να επιτευχθεί πλήρης ίαση. Αλλά ακόμα και αν η νόσος διαγνωστεί σε προχωρημένο, μη ιάσιμο στάδιο, η θεραπεία μπορεί να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα, να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ασθενών (διασφαλίζοντας τις κοινωνικές και επαγγελματικές δραστηριότητές τους) και να παρατείνει σημαντικά το χρόνο ζωής τους.

• Οι ηλικιωμένοι ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα δεν ωφελούνται από την αντινεοπλασματική θεραπεία, αλλά μάλλον βλάπτονται.

Μύθος: Η ημερολογιακή ηλικία των ασθενών δεν επηρεάζει την ανταπόκρισή τους στη θεραπεία ή τη συνολική πορεία της νόσου, και οι ιατρικές αποφάσεις πρέπει να παίρνονται με βάση τη βιολογική ηλικία. Κάθε ασθενής που βρίσκεται σε καλή βιολογική κατάσταση δικαιούται και πρέπει να λαμβάνει τη σωστή αντινεοπλασματική αγωγή (χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία ή χειρουργείο).

• Η χημειοθεραπεία είναι επώδυνη.

Μύθος: Η χημειοθεραπεία είναι φαρμακευτική αγωγή που χορηγείται συνήθως ενδοφλεβίως, οπότε ο μόνος πόνος που μπορεί να υπάρξει είναι στιγμιαίος, με την τοποθέτηση του φλεβοκαθετήρα. Η έγχυση του φαρμάκου είναι ανώδυνη. Εξάλλου, υπάρχουν και χημειοθεραπευτικά φάρμακα που χορηγούνται από το στόμα.

• Η χημειοθεραπεία έχει τοξικότητα.

Πραγματικότητα: Όπως κάθε θεραπεία, έτσι και η χημειοθεραπεία έχει παρενέργειες που εξαρτώνται από την επιλογή των φαρμάκων, τη σωστή χορήγησή τους και την ιδιοσυγκρασία του ασθενούς. Σε κάθε περίπτωση όμως, οι παρενέργειες από τη θεραπεία πρέπει να αξιολογούνται και να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά από τον θεράποντα ογκολόγο. Τα αντικαρκινικά φάρμακα είναι άλλωστε τα μόνα φάρμακα όπου η τοξική δράση και το τοξικολογικό προφίλ τους δεν απαγορεύει, αλλά αντιθέτως υπαγορεύει (προσδιορίζει) τη θεραπευτική τους δράση και χρήση. Γι’αυτό το λόγο η χημειοθεραπεία πρέπει να γίνεται μόνο σε εξειδικευμένα κέντρα. Στα links που ακολουθούν απαριθμούνται πάρα πολλές πιθανές παρενέργειες οι οποίες όμως δεν είναι πάντα συχνές και πάντοτε λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα για την αντιμετώπισή τους είτε με χορήγηση φαρμάκων π.χ αντιεμετικών είτε με προσαρμογή της δόσης της χημειοθεραπείας και εννοείται ότι ο ασθενής ενημερώνεται λεπτομερώς για κάθε πιθανή παρενέργεια πριν την έναρξη της χημειοθεραπείας. (1), (2)

• Υπάρχει μόνο ένα είδος χημειοθεραπείας.

Μύθος: Η χημειοθεραπεία αποτελεί το συνδυασμό πολλών φαρμάκων και διαφορετικών δόσεων. Η σωστή επιλογή είναι συνάρτηση του είδους του όγκου (ιστολογικός τύπος), του σταδίου της νόσου (πόσο «προχωρημένη» είναι) και της κατάστασης της υγείας του ασθενούς. Πρόκειται για μια δύσκολη και καθοριστική απόφαση που απαιτεί μεγάλη εμπειρία και εξειδίκευση από τον θεράποντα ιατρό.

• Οι παρενέργειες της χημειοθεραπείας θα παραμείνουν ως μόνιμες βλάβες.

Μύθος: Οι περισσότερες παρενέργειες υποστρέφουν μετά την ολοκλήρωση της χημειοθεραπείας. Ορισμένες μπορεί να παραμείνουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και είναι σημαντική η αποτελεσματική αντιμετώπισή τους, ώστε να μην ταλαιπωρείται ο ασθενής.

• Η χημειοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει στειρότητα.

Πραγματικότητα: Τα περισσότερα κυτταροστατικά φάρμακα προκαλούν στειρότητα, η οποία μπορεί να είναι προσωρινή ή μόνιμη, ανάλογα με τη χορηγούμενη αγωγή. Μερικά φάρμακα σταματούν την παραγωγή ωαρίων στις γυναίκες. Στην περίπτωση αυτή εμφανίζονται συμπτώματα εμμηνόπαυσης, όπως ανωμαλίες στην εμφάνιση της περιόδου η οποία τελικά θα σταματήσει, εξάψεις, σκληρό δέρμα και ξηρότητα στον κόλπο. Σε περιπτώσεις προσωρινής στειρότητας, η περίοδος επανέρχεται με τη διακοπή της χημειοθεραπείας. Στους άνδρες, ορισμένα φάρμακα μειώνουν τον αριθμό των σπερματοζωαρίων για όσο διάστημα γίνεται η θεραπεία. Καλό θα είναι, τα άτομα που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία να συζητούν τα θέματα αυτά -καθώς και την ανάγκη λήψης αντισυλληπτικών μέτρων κατά τη διάρκεια των θεραπευτικών χειρισμών- με τον ογκολόγο που είναι υπεύθυνος για τη θεραπεία τους προτού ξεκινήσουν.

• Κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας ο ασθενής δεν πρέπει να έρχεται σε επαφή με άλλα άτομα.

Μύθος: Τα φάρμακα δεν περιέχουν ραδιενεργά συστατικά και δεν επηρεάζουν τα μέλη της οικογένειας ή το περιβάλλον του ασθενούς. Ωστόσο, επειδή πολλά χημειοθεραπευτικά φάρμακα μειώνουν την ισχύ του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς, καλό θα είναι να αποφεύγει επαφές με άτομα που πάσχουν από μικροβιακές λοιμώξεις.

• Το «φάρμακο του καρκίνου» θα αποτελέσει λύση για όλα τα κακοήθη νοσήματα.

Μύθος: Ο καρκίνος δεν είναι ένα μόνο νόσημα, αλλά πολλά, με διαφορετική αιτιολογία, παθογένεια και κλινική πορεία. Αναμενόμενο είναι και οι θεραπείες που θα προκύψουν να είναι πολλές και διαφορετικές, και όχι μία για όλες τις μορφές του καρκίνου. Κατά καιρούς εμφανίζονται ελπιδοφόρα ερευνητικά πορίσματα που βοηθούν στην επιστημονική γνώση, αλλά χρειάζεται προσοχή, σύνεση και σωστή αξιολόγηση, ώστε να μην παρέχονται ψεύτικες ελπίδες που μετά διαψεύδονται, με αποτέλεσμα την απογοήτευση των ασθενών και των συγγενών τους.

• Το «φάρμακο του καρκίνου» έχει βρεθεί, αλλά μεγάλα διεθνή συμφέροντα το κρύβουν και δεν το παρέχουν στον κόσμο.

Μύθος: Πρόκειται για ανυπόστατο, αβάσιμο και ατεκμηρίωτο μύθο, που συνδέεται με τη γενικότερη καχυποψία της εποχής μας απέναντι στην ιατρική επιστήμη. Είναι γεγονός ότι οι σύγχρονες κοινωνίες, εθισμένες στα μεγάλα τεχνολογικά επιτεύγματα, δεν μπορούν εύκολα να αποδεχθούν την αποτυχία! Η έρευνα προχωρά με μικρά αλλά συνεχή βήματα, παρέχοντας θεραπεία σε ορισμένες μορφές καρκίνου, ενώ η πρόκληση παραμένει για τις υπόλοιπες μορφές.

Δείτε επίσης:
http://www.fda.gov/downloads/ForConsumers/ByAudience/ForWomen/UCM121895.pdf
http://www.cancer.gov/cancertopics/wyntk/lung/page2
http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/smoking.html
http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/lungcancer.html
http://www.lungcancer.gr/
http://www.bococ.org.cy/index.php?s_id=366
http://www.gr.european-lung-foundation.org/3019--.htm
http://www.medlook.net/article.asp?item_id=962

Το παραπάνω κείμενο βασίστηκε κυρίως σε ενημερωτικό φυλλάδιο με θέμα τον Καρκίνο του Πνεύμονα από το Γενικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος "η Σωτηρία". Σε αυτό προστέθηκαν κάποιες παραπάνω πληροφορίες, καθώς επίσης και οι παραπομπές σε σχετικές έρευνες.

«Και κάτι ακόμα» για τη μάχη του Steve Jobs με τον καρκίνο



Δημοσιευμένο στο http://www.sciencebasedmedicine.org/ από τον David Gorski στις 31 Οκτωβρίου 2011



Έχω γράψει αρκετά για τον Steve Jobs (Σ.τ.μ: το μεταφρασμένο άρθρο είναι εδώ ) στον απόηχο του θανάτου του πριν από 4 εβδομάδες. Ο λόγος, φυσικά, είναι ότι η πορεία του καρκίνου του είχε έντονο ενδιαφέρον αφότου μαθεύτηκε δημοσίως. Συγκεκριμένα, αυτό που θεώρησα περισσότερο ως άξιο συζήτησης ήταν το αν η εννιάμηνη καθυστέρηση μεταξύ της διάγνωσης του Jobs και της εγχείρησής του για το παγκρεατικό ινσουλίνωμα ήταν τελικά αυτό που τον καταδίκασε. Έχω ξεκαθαρίσει τη θέση μου πάνω στο ζήτημα (Σ.τ.μ: το μεταφρασμένο άρθρο είναι εδώ), δηλαδή ότι, αν και ο Jobs δεν βοήθησε τον εαυτό του με το να καθυστερήσει την εγχείρηση, είναι αδύνατον να γνωρίζουμε το αν και το κατά πόσο μείωσε τις πιθανότητες επιβίωσης απ’ τον καρκίνο φλερτάροντας με την ψευδοϊατρική. Όσο κι αν η εκτός πραγματικότητας άποψή του για τον ιατρικό τομέα καθρέφτιζε το πόσο "εκτός πραγματικότητας" ήταν απίστευτη τεχνολογία των gadgets του, το καλύτερο που μπορώ να υποθέσω είναι ότι ο Jobs μείωσε μόνο λίγο τις πιθανότητες επιβίωσής του (αν όντως τις μείωσε). Επίσης επεσήμανα ότι αν υπήρχαν περισσότερες πληροφορίες που υποδείκνυαν ότι πρέπει να αναθεωρήσω την άποψή μου, θα το έκανα σίγουρα. 



Το άλλο θέμα που με ενόχλησε είναι το ότι οι απολογητές της ψευδοϊατρικής και οι κομπογιαννίτες συνεχώς βγαίνουν στο προσκήνιο, καθένας υποστηρίζοντας ότι αν ο Steve Jobs είχε υποβάλλει τον εαυτό του στις δικές του ψευδοϊατρικές μεθόδους ή αν είχε πάρει το τάδε συμπλήρωμα, θα ήταν ακόμα ζωντανός. Ο Nicholas Gonzalez ήταν ο πρώτος απ’ τους παραπάνω με αυτήν την ιδιαίτερα αηδιαστική αίσθηση ψεύτικης λύπης που δίνει, αλλά δεν ήταν ο μόνος. Προσφάτως ο Bill Sardi ισχυρίστηκε ότι υπάρχουν πολλά είδη «φυσικών θεραπειών» που θα μπορούσαν να έχουν βοηθήσει το Jobs ενώ ο Dr. Robert Wascher, MD, ένας χειρουργός - ογκολόγος (ο οποίος ως πραγματικός ιατρός δε θα έπρεπε να προβεί σε τέτοιου είδους ισχυρισμούς) υποστήριξε ότι το ινδικό κύπειρο θα μπορούσε να έχει αποτρέψει ή θεραπεύσει τον καρκίνο του Steve Jobs, παρόλο που όλως δικαίως αλλά και εντελώς αντιφατικά,επίσης επεσήμανε ότι μια ριζική χειρουργική επέμβαση είναι προς το παρόν η μόνη θεραπεία για ένα τέτοιο ινσουλίνωμα. Δυστυχώς, χρησιμοποίησε ως επιπλέον δικαιολογία την αποτυχία της χημειοθεραπείας σε τέτοιου είδους καρκίνο  για να υποστηρίξει πως πρέπει να είμαστε πιο «ανοιχτόμυαλοι» προς τις εναλλακτικές θεραπείες. Ακόμη κι ο Andrew Weil, ο οποίος απ’ ότι φαίνεται επηρεάστηκε από τις εικασίες που λένε ότι η καθυστέρηση του Jobs να χειρουργηθεί κυνηγώντας ψευδοϊατρικές θεραπείες συνέβαλε στο θάνατό του, διακήρυξε το πόσο πίστευε ότι οι ολιστικές / εναλλακτικές θεραπείες καρκίνου ήταν καλές.


Την προηγούμενη εβδομάδα, το Amazon.com επιτέλους μου παρέδωσε το αντίγραφο της βιογραφίας του Steve Jobs από τον Walter Isaacson. Δεν είχα ακόμα την ευκαιρία να τη διαβάσω ολόκληρη, αλλά, λόγω του έντονου ενδιαφέροντος για το ιατρικό ιστορικό του Steve Jobs έψαξα για
1) νέες πληροφορίες που θα βοηθούσαν να αξιολογήσω πόσο εύστοχοι ήταν οι προηγούμενοι σχολιασμοί μου και 
2) πληροφορίες που θα μου επέτρεπαν να γεμίσω μερικά κενά από την ιστορία που προέβαλαν τα MME.
Έτσι, δεν μπόρεσα να συγκρατηθώ. Ανέτρεξα αμέσως στα κεφάλαια της ασθένειάς του τα οποία είναι τρία με τίτλο Round One, Round Two, και Round Three. Το Round One καλύπτει την αρχική διάγνωση. Το Round Two έχει να κάνει με την υποτροπή του καρκίνου του Jobs και τη μεταμόσχευση ήπατός του. Τέλος, το Round Three αφορά την τελευταία υποτροπή του καρκίνου του Jobs και την κατάληξή του.


 Πριν ξεκινήσω, μια προειδοποίηση: πρόκειται να συζητήσω αυτά τα θέματα με αρκετές λεπτομέρειες. Αν θέλετε «ιατρικά spoilers», μη διαβάσετε παρακάτω. Από την άλλη πλευρά, ένα spoiler που θα αναφέρω είναι ότι περιέργως υπάρχουν λίγα πράγματα εδώ τα οποία δεν αναφέρθηκαν πριν. Η μόνη διαφορά είναι οι περισσότερες λεπτομέρειες. Ωστόσο, αυτές οι λεπτομέρειες είναι σημαντικές. 



Round One

Αν υπάρχει ένα πράγμα για το οποίο ήθελα περισσότερες πληροφορίες από τη βιογραφία του Steve Jobs, ήταν λεπτομέρειες για την αρχική του παρουσίαση . Μάλιστα, είχα "στοιχηματίσει" ότι η καθυστέρησή του να κάνει χειρουργική θεραπεία δεν έκανε πολύ μεγάλη διαφορά, και, έτσι, ήμουν πολύ περίεργος να ανακαλύψω το αν υπήρχαν περισσότερες πληροφορίες οι οποίες θα μου επέτρεπαν να αξιολογήσω την αρχική μου εκτίμηση. Επίσης ενδιαφερόμουν πολύ για το αν υπήρχαν δεδομένα για το τι είδους ψευδοεπιστήμες εφήρμοσε ο Jobs. 

Απογοητεύτηκα και στα δύο, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι αυτό το κεφάλαιο δε μου έδωσε κάποια χρήσιμα πράγματα.


 Το πρώτο πράγμα που έμαθα ήταν ο λόγος για τον οποίο ο Steve Jobs έκανε αξονικές τομογραφίες. Αν θυμάστε, η διάγνωση του καρκίνου του ήταν στην πραγματικότητα απρόσμενη. Ήταν, όπως μου αρέσει να το αποκαλώ, ένα τυχαίωμα (incidentaloma) μιας και ήταν ένα τυχαίο εύρημα σε μια αξονική που γινόταν για άσχετο λόγο. Στην προκειμένη περίπτωση, ο σκοπός της αξονικής ήταν η εξέταση των νεφρών του και των ουρητήρων του, καθώς είχε αναπτύξει υποτροπιάζουσα νεφρολιθίαση στα τέλη του 1990. Ο Jobs το είχε αποδώσει στην υπερβολικά σκληρή δουλειά του στις Apple και Pixar. Εν πάση περιπτώση, τον Οκτώβρη του 2003, ο Jobs έτυχε να πάει στον ουρολόγο του, ο οποίος του υπέδειξε ότι δεν είχε κάνει αξονική για το ουροποιητικό του σύστημα τα τελευταία 5 χρόνια και του πρότεινε να κάνει μία. Εκείνος το έπραξε, και βρέθηκε μια ύποπτη αλλοίωση στο πάγκρεάς του. Οι γιατροί του Jobs τον παρότρυναν να κάνει μια ειδική αξονική τομογραφία γνωστή ως παγκρεατικό scan, το οποίο συνήθως παρέχει πολύ περισσότερες λεπτομέρειες για την περιοχή του παγκρέατος. Δεν ακολούθησε τη συμβουλή τους. Χρειάστηκε πολύ πίεση για να δεχτεί να το κάνει κι όταν τελικά το έκανε, οι γιατροί αρχικά νόμισαν ότι είχε το κλασικό παγκρεατικό αδενοκαρκίνωμα, την πλέον θανατηφόρα μορφή παγκρεατικού καρκίνου απ' την οποία ελάχιστοι επιζούν για πολύ. Όμως, όπως έχει αναφερθεί και πρωτύτερα, ο Jobs υποβλήθηκε τελικά, σε διαδωδεκαδακτυλική βιοψία και η διάγνωση ήταν ένας νευροενδοκρινής όγκος.


 Δυστυχώς, δεν υπήρχαν περαιτέρω στοιχεία που δεν ήταν ήδη γνωστά σχετικά με το τι έκανε ο Jobs τους 9 εκείνους μήνες που είχε στραφεί σε «εναλλακτικές» θεραπείες. Ακολούθησε αυστηρή vegan διατροφή που περιλάμβανε μεγάλες ποσότητες φρέσκων καρότων και φρουτοχυμών (θυμηθείτε τον Orange Man). Συν τοις άλλοις:

Σε αυτήν την αγωγή, προσέθεσε το βελονισμό, μια ποικιλία βοτανοφυτικών θεραπειών, και περιστασιακά και μερικές άλλες θεραπείες που βρήκε στο Internet ή συμβουλευόμενος ανθρώπους απ’ όλη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένου κι ενός μέντιουμ. Για λίγο καιρό, ήταν υπό την επίβλεψη ενός γιατρού ο οποίος είχε μια κλινική φυσικών θεραπειών στη νότια California η οποία βασιζόταν στη χρήση βιολογικών βοτάνων, νηστειών με χυμούς μόνο, συχνών καθαρισμών του εντέρου, υδροθεραπείας και την έκφραση αρνητικών συναισθημάτων.

Δυστυχώς, αυτή η κλινική φυσικής θεραπείας δε γνωστοποιήθηκε. Το έψαξα λιγάκι, αλλά δεν μπόρεσα να καταλήξω κάπου συγκεκριμένα. Η ψευδοεπιστήμη ανθεί στη νότια California. Ακόμα κι έτσι όμως, όσο κι αν θα θέλαμε πολλοί να καταδικάσουμε τον Dean Ornish, ο οποίος ήταν φίλος του Jobs, απ’ ότι φαίνεται ο Ornish στην πραγματικότητα είχε προσπαθήσει να τον μεταπείσει:

Ακόμα κι ο γιατρός διατροφής Dean Ornish, ένας πρωτοπόρος στις εναλλακτικές και διατροφικές μεθόδους θεραπείας ασθενειών, συναντήθηκε με τον Jobs κι επέμεινε ότι μερικές φορές οι συμβατικές μέθοδοι ήταν η σωστή επιλογή. «Πραγματικά πρέπει να χειρουργηθείς», του είπε ο Ornish.


 Ο Ornish φαίνεται πως είχει κι αυτός δίκιο για μια φορά.

Υπάρχουν όμως ακόμα περισσότερα σε αυτό το κεφάλαιο. Για παράδειγμα, στο βιβλίο γράφεται ότι σε μια αξονική παρακολούθησης (follow-up CT scan) ο όγκος «είχε μεγαλώσει και πιθανόν εξαπλωθεί». Επιπρόσθετα, η εγχείρηση στην οποία υποβλήθηκε ο Jobs δεν περιγράφηκε ως «πλήρης επέμβαση Whipple» αλλά ως μια «λιγότερο ριζική επέμβαση, μια τροποποιημένη Whipple η οποία αφαίρεσε μόνο τμήμα του παγκρέατος». Μπορώ μόνο να υποθέσω τι εννοούσε ο Isaacson με αυτό. Μια Whipple, standard ή όχι, εξ ορισμού αφαιρεί τμήμα του παγκρέατος, κυρίως την κεφαλή. Λόγω των ανατομικών περιορισμών του παγκρέατος, η κεφαλή του συνήθως δεν μπορεί να αφαιρεθεί χωρίς να ακολουθείται από ένα σημαντικό τμήμα του δωδεκαδακτύλου και του κοινού χοληδόχου πόρου, και συχνά κι ενός μικρού τμήματος του λεπτού εντέρου. Και γι’ αυτό, εξ ορισμού, η Whipple περιλαμβάνει αφαίρεση και δωδεκαδακτύλου και λεπτού εντέρου. Αν δεν συναφαιρεθούν αυτά, τότε δεν είναι επέμβαση Whipple. Υποπτεύομαι ότι αυτό που μάλλον εννοούσε ο Isaacson ήταν μια Whipple που δεν αφαιρούσε τον πυλωρό του στομάχου, όπως έχω εξηγήσει και πρωτύτερα. Το πλεονέκτημα είναι ότι η διατήρηση του πυλωρού μπορεί να μειώσει πολλές από τις πεπτικές επιπλοκές μια επέμβασης Whipple, όπως το σύνδρομο dumping.


 Τελικά, αποκαλύπτεται το εξής:

Κατά τη διάρκεια της εγχείρησης, οι γιατροί βρήκαν τρεις μεταστάσεις στο ήπαρ. Αν είχαν κάνει την εγχείρηση 9 μήνες νωρίτερα, ίσως και να το είχαν προλάβει πριν εξαπλωθεί, αλλά ποτέ δε θα μάθουμε με σιγουριά.


Ή, από την άλλη πλευρά, υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες οι μεταστάσεις να ήταν ήδη εκεί πριν από 9 μήνες. Τα ινσουλινώματα τείνουν να μη μεγαλώνουν πολύ γρήγορα ώστε να φτάνουν από επίπεδο μικρομεταστάσεων σε μεταστάσεις ορατές στους χειρουργούς σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα (Σ.τ.μ: δηλαδή μπορεί οι μεταστάσεις να υπήρχαν ήδη στο συκώτι τη στιγμή της διάγνωσης κι απλά να ήταν υπερβολικά μικροσκοπικές). Έτσι, ενώ επιφανειακά αυτή η αποκάλυψη θα έκανε έναν οποιοδήποτε άνθρωπο να σκεφτεί ότι η καθυστέρηση του Jobs ίσως τελικά να τον σκότωσε, στην πραγματικότητα χάρις στο σφάλμα του χρόνου διάγνωσης ή lead time bias, μάλλον σημαίνει ότι η μοίρα του ήταν προκαθορισμένη από τη στιγμή της διάγνωσης. Επίσης, σημαίνει ότι ισχυρισμοί όπως αυτοί του Dr. Robert Wascher δε βασίζονται στην επιστήμη και στην πραγματικότητα είναι ανεύθυνοι:

Σε μια πρόσφατη συνέντευξη ο Wascher της Newsmax Health εξήγησε πώς η απλή πρακτική της κατανάλωσης ινδικού κυπείρου, ένα φυσικό καρύκευμα δημοφιλές στην Ασιατική και Ινδική κουζίνα, θα μπορούσε να είναι αρκετό για την πρόληψη και τη θεραπεία της μορφής του παγκρεατικού καρκίνου που προσέβαλε τον πρώην CEO της Apple, Steve Jobs, καθώς και άλλες μορφές.


Το ίδιο ισχύει και για τους ισχυρισμούς του Nicholas Gonzalez περί της σωτηρίας Jobs.



Round Two

 Αυτό που είναι πρωτίστως ενδιαφέρον στις πληροφορίες αυτού του κεφαλαίου είναι οι λεπτομέρειες για το πώς ο Jobs μπήκε σε λίστα για μεταμόσχευση ήπατος και πώς κατέληξε να λάβει ηπατικό μόσχευμα στο Tennessee. Υπήρξαν πολλές εικασίες που έλεγαν πως ο Jobs χρησιμοποίησε τον πλούτο του για να «υπερπηδήσει την ουρά» και να λάβει μόσχευμα νωρίτερα απ’ όσο θα δικαιούταν. Όπως έχω υποστηρίζει και πριν, δεν έκανε κάτι τέτοιο, όπως θα δείτε παρακάτω.


 Ένα πράγμα που έμαθα για το οποίο είχα δίκιο είναι ότι ένας βασικός λόγος στον οποίο οφειλόταν η ισχνότητα του Jobs στον απόηχο της εγχείρησής του ήταν αυτό που είχα υποθέσει: επιπλοκές από την επέμβαση Whipple σε συνδυασμό με την εμμονή του για διατροφή vegan. Αυτό φυσικά ίσχυε πριν την υποτροπή του καρκίνου του. Ο Isaacson περιέγραψε πως, ακόμη κι αφότου παντρεύτηκε κι απέκτησε παιδιά, είχε ιδιάζουσες διατροφικές συνήθειες. Για παράδειγμα, μπορούσε να περάσει βδομάδες τρώγοντας το ίδιο πράγμα και ξαφνικά να αλλάξει γνώμη και να το σταματήσει. Έκανε ακόμα και πλήρεις νηστείες. Η σύζυγός του προσπάθησε να τον κάνει να διαφοροποιήσει τις πρωτεϊνικές πηγές του και να τρώει περισσότερο ψάρι, αλλά απέτυχε παταγωδώς. Η ίδια προσέλαβε ένα μάγειρα ο οποίος προσπάθησε να προσαρμοστεί στις περίεργες διατροφικές συνήθειες του Jobs. Πράγματι, ο Jobs έχασε περίπου 18 κιλά μόλις μέσα στην άνοιξη του 2008. 
Άλλο ένα πράγμα που έμαθα ήταν το πόσο άρρωστος ήταν ο Jobs σε αυτό το σημείο. Οι ηπατικές μεταστάσεις του είχαν οδηγήσει σε υπερβολική έκκριση γλυκαγόνης. Πονούσε πάρα πολύ κι έπαιρνε οπιοειδή αναλγητικά. 

 Όσον αφορά το ήπαρ του, ο Jobs ήταν σε λίστα για μεταμόσχευση συκωτιού και στην California και στο Tennessee. Και να σημειωθεί εδώ ότι μόλις περίπου 3% των υποψήφιων ληπτών μοσχευμάτων καταφέρνουν να μπουν σε λίστα σε 2 διαφορετικές πολιτείες. Ο Isaacson περιγράφει:

Δεν υπάρχει νόμιμος τρόπος για έναν ασθενή, ακόμα και για έναν τόσο πλούσιο όπως ο Jobs, να υπερπηδήσει την ουρά, και δεν το έκανε. Οι παραλήπτες επιλέγονται με βάση το MELD score τους (Model for End-stage Liver Disease), το οποίο χρησιμοποιεί εργαστηριακά τεστ ορμονικών επιπέδων για να καθορίσει πόσο επείγει μια μεταμόσχευση και με βάση το χρόνο που περιμένουν. Κάθε δωρεά ελέγχεται ενδελεχώς, τα δεδομένα είναι διαθέσιμα σε δημόσιες ιστοσελίδες (optn.transplant.hrsa.gov) και μπορείς να ελέγξεις την κατάστασή σου στη λίστα αναμονής οποιαδήποτε στιγμή.


Όσον αφορά τη διπλή εισαγωγή σε λίστα στην California και στο Tennessee:

Αυτό το πολλαπλό listing δεν αποθαρρύνεται από την πολιτική, παρόλο που οι κατακριτές του λένε ότι ευνοεί τους πλούσιους, αλλά είναι δύσκολο. Υπάρχουν 2 σημαντικές προϋποθέσεις: (1) ο δυνητικός παραλήπτης έπρεπε να μπορεί να πάει στο επιλεγμένο νοσοκομείο μέσα σε 8 ώρες, το οποίο ο Jobs μπορούσε να το κάνει χάρις στο αεροπλάνο του, και (2) οι γιατροί από το νοσοκομείο αυτό έπρεπε να αξιολογήσουν τον ασθενή κατά πρόσωπο πριν να τον βάλουν στη λίστα.


 Ο Isaacson επίσης αποκαλύπτει ότι ήταν μια πράξη που έγινε «στο παρά πέντε». Η κατάσταση του Jobs χειροτέρευε γρήγορα. Αν δεν είχε μπει σε λίστα στο Tennessee, πολύ πιθανό να είχε πεθάνει πριν να υπάρξει διαθέσιμο συκώτι για αυτόν στην California, τουλάχιστον με βάση του πώς έδειχναν τα πράγματα τότε. Ο Isaacson αναφέρει ότι έως το Μάρτιο του 2009 η κατάσταση του Jobs ήταν πολύ κακή και χειροτέρευε, αλλά οι φίλοι του διατηρούσαν τις ελπίδες τους, επειδή πλησίαζε η μέρα του Αγίου Πατρικίου κι επειδή το Memphis ήταν μια περιοχή για το was March Madness, συνεπώς υπήρχε αυξημένη πιθανότητα να αυξηθούν απότομα τα αυτοκινητιστικά δυστυχήματα λόγω της κραιπάλης και της κατανάλωσης αλκοόλ που συσχετιζόταν με αυτά τα events. Μαθαίνουμε ακόμα πως ο δότης ήταν ένας νεαρός άντρας γύρω στα 20 ο οποίος σκοτώθηκε σε σύγκρουση αυτοκινήτων στις 21 Μαρτίου. Επίσης γίνεται γνωστό πως ο Jobs είχε όντως επιπλοκές μετά την εγχείρησή του. Αυτό που μπορώ να καταλάβω από τα λεγόμενα του Isaacson (δε μου ήταν τελείως ξεκάθαρο) είναι ότι ο Jobs αρνήθηκε την τοποθέτηση ρινογαστρικού σωλήνα κι ως αποτέλεσμα εισρόφησε γαστρικό περιεχόμενο όταν ήταν αναισθητοποιημένος, αναπτύσσοντας σοβαρή μετεγχειρητική πνευμονία από εισρόφηση απ’ την οποία «νόμισαν πως θα πεθάνει». Ακόμα χειρότερα, αν και η μεταμόσχευση ήταν επιτυχής, το παλιό του ήπαρ είχε διάχυτες μεταστάσεις, και επιπλέον οι χειρουργοί εντόπισαν κάποια «σημάδια στο περιτόναιο». Το αν αυτά τα «σημάδια» ήταν μεταστατικές καρκινικές εμφυτεύσεις είναι κάτι το οποίο δεν αναφέρει ο Isaacson, αλλά στοιχηματίζω ότι μάλλον ήταν. 


Αν λοιπόν υποθέσω ότι η αναφορά του Isaacson είναι σωστή και ότι αυτά τα «σημάδια» στο περιτόναιο ήταν όντως μεταστάσεις του ινσουλινώματος, τότε αυτές οι νέες πληροφορίες με οδηγούν στο να αμφισβητήσω δριμύτερα απ’ ότι στο παρελθόν  το αν μια ηπατική μεταμόσχευση ήταν μια λογική πράξη στην περίπτωση του Jobs, δεδομένου ότι η επιβάρυνση του ήπατος του Jobs από τον όγκο φαίνεται πως ήταν πολύ μεγαλύτερη απ’ ότι είχε αναφερθεί νωρίτερα. Αν εκείνα τα σημάδια δεν ήταν καρκίνος, τότε η μεταμόσχευση, μολονότι δε θα αντενδεικνυόταν, θα συνέχιζε να ήταν επιλογή μεγάλου ρίσκου. Εκ των υστέρων, δεν προκαλεί εντύπωση το ότι ο όγκος του Jobs υποτροπίασε σχετικά γρήγορα, σε λιγότερο από 2 χρόνια μετά τη μεταμόσχευση. Ακόμα κι ο Isaacson το υπογραμμίζει αυτό χαρακτηρίζοντας τη μεταμόσχευση του Jobs ως «μια επιτυχία αλλά όχι καθησυχαστική». Κι αυτό επειδή η ύπαρξη εξωηπατικής νόσου (Σ.τ.μ΅δηλαδή νόσου έξω από το ήπαρ, το οποίο υποδηλώνουν οι περιτοναϊκές εμφυτεύσεις) είναι συνήθως μια απόλυτη ή σχεδόν απόλυτη αντένδειξη για μεταμόσχευση ήπατος για καρκίνο, τουλάχιστον στην περίπτωση του ηπατοκυτταρικού καρκίνου, επειδή η πιθανότητα υποτροπής είναι πολύ μεγάλη. Ας κάνω μία σύγκριση με το αδενοκαρκίνωμα του παγκρέατος, την πολύ πιο θανατηφόρα μορφή παγκρεατικού καρκίνου η οποία είναι πολύ πιο συχνή από το ινσουλίνωμα που είχε ο Steve Jobs: 

Σε αδενοκαρκίνωμα παγκρέατος,  οι χειρουργοί θα πραγματοποιήσουν λαπαροσκοπικό έλεγχο πριν επιχειρήσουν μια θεραπευτική εκτομή (όπως η προαναφερθείσα επέμβαση Whipple). Αν παρατηρηθούν οζίδια στο περιτόναιο, λαμβάνεται βιοψία, κι αν το παγωμένο τμήμα της βιοψίας επιστρέψει με την διάγνωση αδενοκαρκινώματος, η προσπάθεια εγχειρητικής θεραπευτικής εκτομής αναβάλλεται. Το ίδιο ισχύει όταν κάποιος υποβάλλεται σε θεραπευτική εκτομή για ηπατικές μεταστάσεις από ορθοκολικό καρκίνο, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μακροπρόθεσμη επιβίωση στο 30-40% των περιπτώσεων, αλλά όχι αν υπάρχει έστω και η υποψία ίχνους εξωηπατικής νόσου. Παρόλο που τα επιστημονικά δεδομένα για τα ινσουλινώματα είναι ανεπαρκή, μιας και είναι τόσο σπάνιοι όγκοι, είναι δύσκολο να μη συμπεράνουμε το ίδιο πράγμα και γι’ αυτά, δηλαδή το ότι η ύπαρξη εξωηπατικής νόσου είναι μια αντένδειξη για μεταμόσχευση ήπατος. 

Round Three

 Αυτό το κεφάλαιο ήταν, όπως μπορείτε να φανταστείτε, ένα καταθλιπτικό ανάγνωσμα. Στην πραγματικότητα, δεν υπήρξε τίποτα καινούριο ούτε τίποτα ιδιαίτερες ιατρικές λεπτομέρειες που θα προσέθεταν περισσότερα σε αυτά που ήδη ξέρουμε για την πορεία της υγείας του Jobs, πέρα από μία αποκάλυψη την οποία θα συζητήσω πιο κάτω. Καταρχήν, για να ξεκινήσω, ο Jobs ξεκίνησε να νιώθει ασθενικός και πάλι στα τέλη του 2010. Ο Isaacson το περιγράφει ως εξής:


Ο καρκίνος έστελνε συνέχεια σημάδια καθώς επανεμφανιζόταν. Ο Jobs το είχε μάθει αυτό. Θα άρχιζε να χάνει την όρεξή το και να νιώθει πόνους σε όλο του το σώμα. Οι γιατροί θα του έκαναν εξετάσεις, δε θα έβρισκαν τίποτα, και θα τον καθησύχαζαν πως παρέμενε καθαρός. Αλλά αυτός ήξερε καλύτερα. Ο καρκίνος είχε το "δικό του τρόπο" να ειδοποιεί , και λίγους μήνες αφότου ένιωσε τα σημάδια ο Jobs, οι γιατροί θα ανακάλυπταν ότι όντως, ο καρκίνος δε βρισκόταν πλέον σε ύφεση. 

Άλλη μια υποτροπή ξεκίνησε στις αρχές του Νοέμβρη του 2010. Πονούσε, σταμάτησε να τρώει, κι έπρεπε να λαμβάνει τροφή ενδοφλεβίως με τη βοήθεια μιας νοσοκόμας που ήρθε στο σπίτι του. Οι γιατροί δε βρήκαν κανένα σημάδι παραπάνω όγκων, και υπέθεσαν ότι επρόκειτο για ακόμα έναν από τους περιοδικούς του κύκλους λοιμώξεων και πεπτικών διαταραχών.

Στις αρχές του 2011, όμως, οι γιατροί εντόπισαν την υποτροπή που προκαλούσε αυτά τα συμπτώματα. Εν τέλει, εμφάνισε μεταστάσεις στο (μεταμοσχευμένο) ήπαρ, στα οστά και αλλού και βίωσε αφόρητους πόνους πριν το τέλος του.



Το άλλο ζήτημα που συζητήθηκε σε αυτό το τελικό κεφάλαιο και το οποίο ενδιαφέρει τους αναγνώστες του sciencebasedmedicine.org είναι ότι ο Jobs ήταν ένας από τους πρώτους 20 ανθρώπους στον κόσμο στους οποίους έγινε πλήρης ανάγνωση όλων των γονιδίων του καρκίνου και όλων των αλληλουχιών του DNA τους. Τότε, κόστιζε 100.000 δολάρια. Η ανάγνωση αυτών των αλληλουχιών έγινε με συνεργασία ομάδων από το Stanford, το Johns Hopkins, και το Broad Institute στο MIT. Επιστήμονες και ογκολόγοι εξέτασαν αυτές τις πληροφορίες και τις χρησιμοποίησαν για να διαλέξουν διάφορες στοχευμένες θεραπείες για το Jobs για όση ζωή του απέμενε. Τον αυτές οι στοχευμένες θεραπείες παρέτειναν τη ζωή του Jobs περισσότερο απ’ ότι οι κλασικές χημειοθεραπείες είναι άγνωστο, ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι ο Jobs υποβλήθηκε παράλληλα και σε συμβατικές χημειοθεραπείες. Είναι πολύ ενδιαφέρον, ωστόσο, να διαβάσει κάποιος το πώς ο Jobs συναντήθηκε με όλους τους γιατρούς του και τους ερευνητές από τα 3 πανεπιστημιακά ιδρύματα που ασχολούνταν με το DNA του καρκίνου στο Four Seasons Hotel στο Palo Alto για να συζητήσουν για τις γενετικές ειδικές αλληλουχίες (genetic signatures) που βρέθηκαν στον καρκίνο του και ποιος θα ήταν ο καλύτερος τρόπος να τις στοχοποιήσουν. Ο Isaacson αναφέρει:


Στο τέλος του meeting, ο Jobs και η ομάδα του είχα ελέγξει όλα τα μοριακά δεδομένα, είχαν αξιολογήσει όλες αιτιολογικές αρχές κάθε δυνητικής θεραπείας, και είχαν καταλήξει με έναν κατάλογο από τεστ για να τους βοηθήσει να τις ιεραρχήσουν με σειρά προτεραιότητας.



Τα αποτελέσματα αυτής της συνάντησης ήταν διαδοχικές αγωγές στοχευμένων φαρμακευτικών θεραπειών με σκοπό να «μείνουν ένα βήμα μπροστά από τον καρκίνο». Δυστυχώς, όπως συνήθως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, ο καρκίνος τελικά τους "πρόλαβε" και ξεπέρασε οτιδήποτε μπορούσε να κάνει ακόμα και η πιο προχωρημένη ογκολογική προσέγγιση. Αυτά ήταν πάντα το πρόβλημα με τη στοχευμένη θεραπεία: οι καρκίνοι αναπτύσσουν ανθεκτικότητα, όπως έκανε κι εκείνος του Jobs στο τέλος.



Τι μπορούμε να μάθουμε;


Ακόμα και τώρα, έπειτα από 4 εβδομάδες, συνεχίζονται αρκετές συζητήσεις γύρω από τον καρκίνο του Jobs και, συγκεκριμένα, τις επιλογές του σχετικά με την καθυστέρηση της εγχείρησής του. Μόλις χθες, ένας παιδίατρος ονόματι Michele Berman δημοσίευσε ένα άρθρο εικάζοντας «Πώς η εναλλακτική ιατρική μπορεί να σκότωσε τον Steve Jobs». Το άρθρο βασικά αποτελείται από πολλά ογκολογικά κοινότυπα και όχι πολύ ψαγμένα επιχειρήματα όπως αυτά για τα οποία παραπονέθηκα αμέσως μετά το θάνατο του Jobs, μερικά από τα οποία περιλαμβάνονται σε μιαν άλλη δημοσίευση σε blog στο Celebrity Diagnosis. Ξεκάθαρα αυτό που χρειάζεται είναι λίγη ενημέρωση γύρω από το σφάλμα του χρόνου διάγνωσης (lead time bias). 
Σημαίνει όμως τίποτα από αυτά ότι ήταν καλή ιδέα (ή έστω όχι και τόσο κακή) από μεριάς του Jobs να καθυστερήσει την εγχείρησή του για 9 μήνες; Φυσικά όχι. 
Και πάλι, η εγχείρηση ήταν η μόνη του ελπίδα για μακροχρόνια επιβίωση. Ωστόσο, καθώς υπέδειξα και πριν, οι πιθανότητες είναι ότι η εγχείρηση ακόμη κι αμέσως μετά τη διάγνωσή του πάλι δε θα τον έσωζε μάλλον, αλλά δεν υπάρχει τρόπος να καταλήξουμε σε αυτό το συμπέρασμα παρά μόνο εκ των υστέρων, κι ακόμα και τότε το συμπέρασμα είναι αβέβαιο.

Μολονότι είναι, χωρίς αμφιβολία, ενάντια στη διαίσθηση των περισσότερων αναγνωστών (και προφανώς και του Dr. Berman), η εύρεση ηπατικών μεταστάσεων τη χρονική στιγμή της πρώτης επέμβασης του Jobs υποστηρίζει σαφώς το παραπάνω συμπέρασμα (Σ.τ.μ: ότι δηλαδή ούτε η εγχείρηση θα τον έσωζε τελικά) καθώς υποδεικνύει ότι εκείνες οι μεταστάσεις ήταν ήδη παρούσες 9 μήνες πριν. Αν είχε εγχειριστεί τότε, η προφανής επιβίωση του Jobs θα ήταν 9 μήνες παραπάνω αλλά το τελικό αποτέλεσμα μάλλον θα ήταν το ίδιο. Τίποτα από αυτά, ωστόσο, δεν αθωώνει την εναλλακτική ιατρική που δοκίμασε ο Jobs ή υποστηρίζει ότι δεν ήταν επιβλαβής η καθυστέρηση της εγχείρησής του. Το μόνο που μπορούμε εκ των υστέρων να συμπεράνουμε είναι ότι μάλλον δε θα είχε κάνει διαφορά. Τη στιγμή της διάγνωσής του και κατά τη διάρκεια των 9 μηνών που ακολούθησαν όπου και προτίμησε ψευδοϊατρική αντί για κανονική ιατρική, ήταν εντελώς λογικό να υπάρχει ανησυχία πως η καθυστέρηση έθετε σε κίνδυνο τη ζωή του - και ίσως όντως την έθεσε. Ήταν αδύνατον να γνωρίζουμε παρά μόνον αργότερα – και, ειλικρινά, ίσως ούτε και τότε – το αν η καθυστέρηση της εγχείρησής του συνέβαλε στο θάνατό του. 


Παρόλο που αυτά που έμαθα υποστηρίζουν ότι αυτή η καθυστέρηση μάλλον δεν συνέβαλε στο θάνατό του, ίσως και να το έκανε. Παρόλο που είμαι πιο βέβαιος από πριν, ποτέ δε θα μπορέσω να είμαι 100% σίγουρος. Πιστέψτε με, όταν λέω για ακόμη μία φορά ότι θα ήθελα πάρα, πάρα πολύ να συμμεριστώ την άποψη των σκεπτικιστών και των γιατρών που διακηρύσσουν ότι «η εναλλακτική ιατρική σκότωσε το Steve Jobs» (το εννοώ αυτό) αλλά δεν μπορώ, τουλάχιστον όχι βασισμένος στα δεδομένα έτσι όπως τα έμαθα.

Πιο ενδιαφέρον για μένα είναι το κομμάτι του βιβλίου όπου ο Isaacson αναφέρει αυτό που ήταν, κατ’ ουσία, η κατηγορία  του Jobs προς το ιατρικό σύστημα περί σφάλματος την οποία αντιλήφθηκε μετά τη δεύτερη υποτροπή του: 

Συνειδητοποίησε (ο Jobs) ότι αντιμετώπιζε ένα είδος προβλήματος που δεν επέτρεπε ποτέ στην Apple. Η θεραπεία του γινόταν τμηματοποιημένα κι όχι ενιαία. Καθεμία από τις πάμπολλες παθήσεις του αντιμετωπιζόταν από διαφορετικούς ειδικούς – ογκολόγους, ειδικούς γιατρούς του πόνου, διατροφολόγους, ηπατολόγους, και αιματολόγους – αλλά δεν ήταν συντονισμένοι σε μια προσπάθεια με συνοχή, όπως είχε συμβεί με τον James Eason στο Memphis. « Ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα στη βιομηχανία της υγείας είναι η έλλειψη λειτουργών ή υποστηρικτών που είναι η ‘συντονιστική γραμμή’ κάθε ομάδας», είπε ο Powell.


Ο Isaacson αντιπαραθέτει την τμηματοποιημένη προσέγγιση της φροντίδας του Jobs στο Stanford έναντι της πολύ πιο ενιαίας προσέγγισης, σύμφωνα με τα όσα περιγράφονται, στο Methodist Hospital του Memphis, όπου ο Jobs υποβλήθηκε στη μεταμόσχευσή του και που ο Dr. James Eason παρουσιάστηκε ως εκείνος που «φρόντισε τον Steve και τον ανάγκασε να κάνει πράγματα... που ήταν ωφέλιμα γι’ αυτόν». Είναι πιθανό ότι η διαφορά (των προσεγγίσεων) θα μπορούσε να αποδοθεί στο ότι δεν υπήρχε ένα άτομο στο Stanford με αρκετά δυνατή προσωπικότητα ώστε να πει στον Jobs τι έπρεπε να κάνει και να τον «καταφέρει» να το κάνει, σε σύγκριση με τον Eason, ο οποίος ξεκάθαρα είχε μια προσωπικότητα τόσο ισχυρή όσο του Jobs. Ωστόσο, πέρα απ' αυτά, η περιγραφή μιας τόσο τμηματοποιημένης φροντίδας φαντάζει πολύ αληθινή σε μένα, καθώς έχω δει ο ίδιος αυτό το πρόβλημα σε διάφορες περιπτώσεις στην καριέρα μου. Κάποιος θα αναρωτιόταν αν υπάρχει τρόπος να «εγχυθεί» στο σύστημα υγείας ένας πιο ενιαίος -σαν την Apple- τρόπος φροντίδας, να «εγχυθεί» μέσα στο ίδιο το DNA του συστήματος όπως είναι στο DNA της Apple, χωρίς να χρειάζεται να βασιζόμαστε σε προσωπικότητες τόσο ισχυρές όσο ήταν, απ’ ότι φαίνεται, ο Dr. Eason.


Η οχταετής μάχη του Steve Jobs με την ασθένειά του είναι αξιοσημείωτη κι όχι τόσο επειδή είχε έναν σπάνιο όγκο ή επειδή «φλέρταρε» με την εναλλακτική ιατρική για αρκετούς μήνες πριν υποβληθεί σε εγχείρηση. Περισσότερο, βλέπω την περίπτωση του Jobs ως μία περίπτωση που παρέχει πολλά μαθήματα στην πολυπλοκότητα του καρκίνου, τη δυσκολία των αποφάσεων που εμπλέκονται στην αντιμετώπισή του, και το πώς το να είναι κάποιος πλούσιος ή διάσημος μπορεί να αλλοιώσει αυτές τις επιλογές. Το έχω πει και πριν, και τώρα είναι μια σωστή στιγμή να το πω ξανά: Στον καρκίνο, η βιολογία είναι ακόμα βασιλιάς. Ίσως μια μέρα, όταν θα ξέρουμε πώς να αποκωδικοποιούμε και να ερμηνεύουμε γενετικές πληροφορίες όπως αυτές προέκυψαν όταν ο Jobs έλεγξε την αλληλουχία του DNA των όγκων του και να χρησιμοποιούμε αυτές τις πληροφορίες για να στοχεύουμε καρκίνους με μεγαλύτερη ακρίβεια, θα είμαστε ικανοί να εκθρονίσουμε αυτόν τον βασιλιά κι όχι μόνο μερικές φορές ή μόνο σε ορισμένους όγκους.



Το πρωτότυπο άρθρο είναι δημοσιευμένο εδώ: http://www.sciencebasedmedicine.org/index.php/one-more-thing/

Μετάφραση: Stamthedrum

Οι αντιλήψεις του Steve Jobs για την ιατρική



Δημοσιευμένο από τον David Gorski στις 21 Οκτωβρίου 2011



Όπως υπέδειξα στην προηγούμενη δημοσίευσή μου για τον Steve Jobs (Σ.τ.μ: το μεταφρασμένο άρθρο είναι εδώ) , είμαι λιγάκι fan boy της Apple. Ένας συγκάτοικός μου πήρε τον πρώτο Mac πολύ παλιά, το 1984, κι από τότε που αγόρασα κι εγώ τον πρώτο υπολογιστή μου (έναν Mac LC) ο οποίος ήταν δικός μου και μόνο δικός μου, δεν έχω χρησιμοποιήσει καμία άλλη μάρκα παρά υπολογιστές Macintosh, εκτός από την περίοδο που υποχρεώθηκα να χρησιμοποιώ μηχανήματα Windows στη δουλειά – κι αυτό με διαμαρτυρίες. Πράγματι, καθώς έψαχνα για εργασία σε διάφορες φάσεις της ζωής μου, αναρωτιόμουν αν θα επέλεγα μια δουλειά σε κάποιο ίδρυμα το οποίο δε θα μου επέτρεπε να έχω υπολογιστή Mac στο γραφείο μου. Ευτυχώς, ποτέ δε χρειάστηκε να κάνω αυτήν την επιλογή. Όλα αυτά εξηγούν γιατί έδωσα τόσο μεγάλη σημασία στον Steve Jobs και γιατί ο θάνατός του με λύπησε και, σχετικά με το blog αυτό (Σ.τ.μ: εννοεί το sciencebasedmedicine.org), η κλινική ιστορία του καρκίνου του με γοητεύει.


Συχνά λέγεται ότι υπήρχε ένα είδος «διαστρεβλωμένου πεδίου της πραγματικότητας» γύρω από τον Steve Jobs. Εν μέρει αυτό ήταν χιουμοριστικό, εν μέρει ήταν υποτιμητικό, εν μέρει έδειχνε το θαυμασμό προς το ταλέντο της πειθούς του Jobs με το οποίο, μέσα από ένα συνδυασμό προσωπικού χαρίσματος, ισχυρογνωμοσύνης, υπερβολής, marketing, και επιμονής, ο Jobs ήταν ικανός να πείσει οποιονδήποτε σχεδόν, ακόμα και σχεδιαστές και μηχανικούς, για σχεδόν οτιδήποτε. Συγκεκριμένα, το παραπάνω αναφερόταν στην ικανότητά του να πείθει τόσους πολλούς ανθρώπους ώστε κάθε νέο προϊόν της Apple ήταν πάντα ‘το καλύτερο απ’ όλα’, ακόμα κι όταν αυτό το προϊόν είχε εμφανή ψεγάδια. Δυστυχώς, καθώς βγαίνουν περισσότερα νέα για το πώς ο Steve Jobs αντιμετώπισε αρχικά τη διάγνωση του νευροενδοκρινούς του όγκου του παγκρέατος (συγκεκριμένα, του ινσουλινώματός του) πίσω στο 2003 και στο 2004, έγινε προφανές ότι ο Jobs είχε το δικό του 'διαστρεβλωμένο πεδίο ιατρικής πραγματικότητας', τουλάχιστον στην αρχή, αμέσως μετά τη διάγνωσή του με μία σπάνια μορφή παγκρεατικού καρκίνου, το οποίο πεδίο τον έκανε να σκεφτεί ότι ίσως μπορέσει να αντιστρέψει τον καρκίνο του με δίαιτα συν διάφορες «εναλλακτικές» πρακτικές.


Στον απόηχο του θανάτου του Steve Jobs, έκανα μια περίληψη των δεδομένων που ήταν γνωστά για την περίπτωση του Jobs εκείνη τη στιγμή. Συγκεκριμένα, ασχολήθηκα με το ζήτημα των ισχυρισμών ενός σκεπτικιστή ότι «η εναλλακτική ιατρική σκότωσε το Steve Jobs». Επί του παρόντος, επεσήμανα, παρόλο που ήταν πολύ ξεκάθαρο πως ο Jobs δεν προσέφερε τίποτα στον εαυτό του με το να καθυστερήσει την εγχείρησή του μετά την αρχική διάγνωση για 9 μήνες, δεν έχουμε επαρκείς πληροφορίες ώστε να γνωρίζουμε ποια ήταν η κλινική του κατάσταση και συνεπώς το πόσο μείωσε τις πιθανότητες επιβίωσής του με το να μην υποβληθεί σε εγχείρηση ταχέως (αν τις μείωσε τελικά). Για να ανακεφαλαιώσω:


Ο Steve Jobs έβλαψε τον εαυτό του δοκιμάζοντας δίαιτα και εναλλακτική ιατρική στην αρχή;
Πολύ πιθανόν.
Η εναλλακτική ιατρική τον σκότωσε;
Όπως έχω αναφερθεί και πριν, είναι αδύνατον να το πούμε αυτό, και οποιοσδήποτε σκεπτικιστής θέτει ένα τέτοιο επιχείρημα δογματικά, έχει ξεπεράσει τη δυνατότητα υποστήριξης ενός τέτοιου ισχυρισμού. Οι συστηματικοί αναγνώστες (Σ.τ.μ: του sciencebasedmedicine.org) ξέρουν ότι όταν βλέπω μια ιστορία στην οποία η «εναλλακτική ιατρική» συνέβαλε άμεσα στο θάνατο κάποιου, συνήθως δε συγκρατούμαι, αλλά σε αυτήν την περίπτωση το βρήκα πολύ δύσκολο να είμαι τόσο απόλυτος επειδή υπάρχουν πάρα πολλά άγνωστα στοιχεία, με όλον το σεβασμό προς τον Ramzi Amri, έναν Ερευνητικό Συνεργάτη του Harvard Medical School ο οποίος κατά τη γνώμη μου επίσης υπερέβαλε πάνω στο θέμα. Ωστόσο, φρόντισα να υπογραμμίσω ότι είμαι πάντα ανοιχτός να αλλάξω γνώμη αν έλθουν στην επιφάνεια νέες αποδείξεις. Ο Jobs ήταν πάντα απίστευτα μυστικοπαθής για την κατάσταση της υγείας του, τόσο ώστε δεν είχε γνωστοποιηθεί τίποτα στα ΜΜΕ μέχρι μετά την πραγματοποίηση μεταμόσχευσης ήπατος το 2008 για τις μεταστάσεις του ινσουλινώματος στο (παλιό του) ήπαρ, όπως και η ίδια η διάγνωση του καρκίνου είχε παραμείνει κρυφή για 9 μήνες το 2003, μέχρι που έστειλε ένα e-mail σε υπαλλήλους της Apple ανακοινώνοντας ότι είχε υποβληθεί σε εγχείρηση.


Τελικά φαίνεται ότι, με την επικείμενη έκδοση της βιογραφίας του Steve Jobs, περισσότερες πληροφορίες ξεπετάγονται σιγά-σιγά για το ιατρικό ιστορικό του. Για παράδειγμα, ο βιογράφος του Jobs Walter Isaacson θα εμφανιστεί στην εκπομπή 60 Minutes αυτήν την Κυριακή, και μάλλον πρόκειται να πει το εξής:


Όλοι οι υπόλοιποι ήθελαν ο Steve Jobs να κινηθεί γρήγορα εναντίον του καρκίνου του. Οι φίλοι του ήθελαν να κάνει την εγχείρηση. Η σύζυγός του ήθελε να κάνει την εγχείρηση. Αλλά ο CEO της Apple , όντας τόσο συνηθισμένος να κολυμπάει ενάντια στο ρεύμα της κοινής γνώμης, επέμεινε στο να δοκιμάζει εναλλακτικές θεραπείες για 9 κρίσιμους μήνες. Πριν πεθάνει, ο Jobs αποφάσισε να γνωστοποιήσει στον κόσμο πόσο βαθιά μετάνιωσε την κρίσιμη αυτή απόφαση, είπε ο βιογράφος Walter Isaacson στην εκπομπή 60 Minutes.
«Μιλήσαμε πάρα πολύ γι’ αυτό», είπε ο Isaacson στην εκπομπή 60 Minutes σχετικά με την απόφαση του Jobs να αντιμετωπίσει ένα νευροενδοκρινικό όγκο στο πάγκρεάς του με εναλλακτική δίαιτα αντι της ιατρικώς προτεινόμενης εγχείρησης. «Ήθελε να μιλήσει γι’ αυτό, το πόσο το μετάνιωσε… Νομίζω πως αισθάνθηκε ότι έπρεπε να είχε εγχειριστεί νωρίτερα… Είπε ‘Δεν ήθελα να ανοίξουν το σώμα μου… δεν ήθελα να παραβιαστεί η σωματική μου ακεραιότητα με αυτόν τον τρόπο’».


Ο Isaacson επίσης είπε για τον Jobs (σύμφωνα με μια παράθεση των λεγομένων του):

Είναι μετανιωμένος γι’ αυτό… Σύντομα όλοι άρχισαν να του λένε, ‘Μην προσπαθήσεις να το θεραπεύσεις με αυτές τις ρίζες και τα λαχανικά και τέτοια πράγματα…’ Όταν πια τον εγχείρησαν διαπίστωσαν ότι είχε εξαπλωθεί στους ιστούς γύρω από το πάγκρεας.


Ξέρετε, νομίζω πως θα πρέπει να αγοράσω αυτό το βιβλίο όταν θα βγει την άλλη βδομάδα, αν μη τι άλλο για να διαβάσω τα κεφάλαια περί της ασθένειας του Jobs. Υποθέτοντας ότι τα παραπάνω λόγια είναι αληθινά, τι μας λένε;

Πρώτον, δεν αλλάζει σημαντικά η αρχική μου εκτίμηση ότι, τη στιγμή της εγχείρησης το 2004,ο Jobs μάλλον δεν είχε μεταστατική νόσο. Ο λόγος που το λέω αυτό είναι το ότι αν ο Jobs είχε οποιαδήποτε ένδειξη για μεταστατική νόσο, είναι πολύ αμφίβολο ότι ένας χειρουργός ογκολόγος θα είχε αναλάβει μια τόσο τεράστια επέμβαση όπως η επέμβαση Whipple, μια επέμβαση η οποία συνήθως πραγματοποιείται με προοπτική (πλήρους) ίασης. Είναι πολύ σπάνιο μια τέτοια εγχείρηση να γίνεται μονάχα για ανακουφιστικούς λόγους (Σ.τ.μ: αυτό που λέμε «παρηγορητική θεραπεία») επειδή οι δυνητικές επιπλοκές είναι πολλές, κι ακόμα κι όταν δεν υπάρχουν επιπλοκές, αλλάζει μόνιμα η φυσιολογία του γαστρεντερικού συστήματος του ατόμου που υποβάλλεται σε αυτήν. Με αυτό κατά νου, η παραπάνω αναφορά υπονοεί κατ’ εμέ ότι ο όγκος του Jobs είχε διογκωθεί αρκετά και είχε αρχίσει να εισβάλλει διαμέσου της κάψας του παγκρέατος στον περιβάλλοντα λιπώδη συνδετικό ιστό. Επιπλέον, δεν είναι ξεκάθαρο το αν αυτός ο όγκος φαινόταν απεικονιστικά πριν την εγχείρηση ή το αν απετέλεσε εύρημα μικροσκοπικών εμφυτεύσεων έξω από το πάγκρεας στο αφαιρεθέν εγχειρητικό παρασκεύασμα. Δεδομένου του πόσο αδρανή είναι συνήθως τα ινσουλινώματα, κυρίως όταν είναι λειτουργικά όπως και ο όγκος του Jobs φαίνεται να ήταν σύμφωνα με όλα τα δελτία ειδήσεων (όταν υποτροπίασε ο Jobs απέδωσε τη φυγή του για ιατρικούς λόγους σε «ορμονική ανισορροπία»), δεν είναι ξεκάθαρο ότι ο χειρουργός του δεν θα είχε βρει μεταστάσεις έξω από το πάγκρεας αν είχε πραγματοποιήσει την εγχείρηση αμέσως. Όπως υπέδειξε ο Dr. Len Lichtenfeld, αναπληρωτής διευθυντής αξιωματούχος της American Cancer Society, οι άνθρωποι «ζουν με αυτούς τους όγκους πολύ περισσότερο από 9 μήνες πριν διαγνωστούν». Προτείνω να πάτε και να διαβάσετε τη δημοσίευσή μου για τον έγκαιρο εντοπισμό του καρκίνου, ιδιαίτερα στο σημείο που λέω για το σφάλμα του χρόνου διάγνωσης (lead time bias), για να βρείτε μια εξήγηση του γιατί η εννιάμηνη καθυστέρηση μπορεί να μην είχε και τόσο μεγάλη σημασία. Όπως έχω πει και άλλοτε, η βιολογία είναι «ο βασιλιάς», και για συγκεκριμένους όγκους σε συγκεκριμένους ασθενείς η βιολογία τους αντιμετωπίζει ό,τι και να τους ρίχνουμε.



Άλλη μια ενδιαφέρουσα πληροφορία που προέκυψε πολύ πρόσφατα είναι το τι ακριβώς έκανε ο Steve Jobs κατά τη διάρκεια εκείνων των 9 μηνών καθυστερώντας την εγχείρησή του. Αυτό το δελτίο των ABC News δίνει κάποια στοιχεία:


Ο Jobs,γοητευμένος από τον Ανατολίτικο μυστικισμό στα νιάτα του, πίστευε στις εναλλακτικές βοτανικές θεραπείες, και κάποιες πηγές είπαν στα ABC News στο παρελθόν ότι νόμιζε πως περιόριζαν τη σοβαρότητα της κατάστασής του. Μια πηγή κοντινή στο Jobs είπε ότι αυτός κρατούσε ιδιωτικά τα ιατρικά του προβλήματα, ακόμα κι από μέλη του συμβουλίου διοίκησης της Apple — τα οποία έπρεπε να τον πείσουν ότι η υγεία του ήταν ζωτικής σημασίας για την επιτυχία της Apple και την αξία των μετοχών της για τους μετόχους της.


Κι αυτή η αναφορά από το Associated Press αναφέρει:

Αντιθέτως, δοκίμασε μία δίαιτα vegan, βελονισμό, βοτανικά σκευάσματα και άλλες θεραπείες που βρήκε online,και συμβουλεύτηκε ακόμα και μέντιουμ. Επίσης επηρεάστηκε από έναν γιατρό ο οποίος διοικούσε μια κλινική η οποία λειτουργούσε με νηστείες χυμών (Σ.τ.μ: δηλαδή καμία πρόσληψη τροφής πέρα από χυμούς φρούτων και λαχανικών), καθάρσεις του εντέρου και άλλες αναπόδεικτες προσεγγίσεις, λέει το βιβλίο, πριν τελικά να εγχειριστεί το 2004. 

Αυτό είναι αρκετά ασαφές, αν και κάποιος μπορεί να αναρωτηθεί αν αυτή η βελονίστρια ταυτοποιείται στο βιβλίο, ξέρετε, εκείνη που υποτίθεται πως είπε στον Dr. Nicholas Gonzalez ότι προσπαθούσε να πείσει τον Jobs να τον δει. Ίσως ο Gonzalez δεν έλεγε ψέματα εν τέλει, επειδή η περιγραφή στο παραπάνω απόσπασμα ακούγεται πολύ σαν το πρωτόκολλο του Gonzalez, το οποίο περιλαμβάνει νηστείες με χυμούς, πολλά συμπληρώματα, διάφορες άλλες δραστικές διατροφικές τροποποιήσεις, συν ημερήσια (ή και περισσότερο) κλύσματα με καφέ. Θα μπορούσε άραγε ο Gonzalez όντως να επηρέασε περιστασιακά το Jobs;


Ίσως να μας πει το βιβλίο.


Έπειτα υπάρχει κι αυτό το video από δελτίο των ABC News.

Στο 2ο λεπτό του βίντεο φαίνεται καθαρά ο Dr Ornish. Στην πραγματικότητα, από αυτό το δελτίο, φαίνεται ότι ο Dr Ornish δεν ήταν μόνο φίλος του Jobs αλλά και γιατρός του, επίσης. Ο Dr. Ornish είναι ένας προβληματικός γιατρός με τάση προς την ψευδοϊατρική καθώς συνευρίσκεται συχνά μαζί με άτομα όπως ο Andrew Weil, ο Rusrum Roy, και ο Deepak Chopra και, ενώ προσπαθεί να χρησιμοποιεί αληθινή επιστήμη δυστυχώς απλά δεν τα καταφέρνει και πολύ καλά. Αυτό από μόνο του δε θα ήταν τόσο τρομερό, εκτός από το ότι τείνει να εξάγει πολύ ισχυρά συμπεράσματα με βάση τα δεδομένα που (υποτίθεται πως) έχει αλλά τα συμπεράσματα αυτά ξεπερνούν κατά πολύ αυτά που μπορεί να υποστηρίξει η σύγχρονη επιστήμη. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει ακόμα ελπίδα ότι ο Ornish θα μπορέσει να προσεγγίσει την επιστημονικά βασισμένη ιατρική. Απλά χρειάζεται να σταματήσει να έχει την τάση να συνδέει συνεχώς τη δίαιτά του με «συμπληρωματική και εναλλακτική ιατρική («complementary and alternative medicine ή CAM) και «ολιστική» ή «ενιαία» ιατρική και να ενστερνιστεί πιο αυστηρά επιστημονικά κριτήρια, βασισμένα σε (αποδεδειγμένες) υποθέσεις.


Για να επιστρέψω στο θέμα μας: μέχρι να έρθει στα χέρια μου το βιβλίο (και εφόσον βρω και χρόνο να το διαβάσω, ιδιαίτερα τα κεφάλαια για την ασθένεια του Jobs), τι μπορώ να συμπεράνω λογικά βασισμένο στο τι είναι μέχρι τώρα γνωστό;

Πρώτον, η αρχική μου εκτίμηση άλλαξε λίγο μονάχα. Με βάση αυτές τις νέες πληροφορίες, μου φαίνεται πιθανό ότι ο Jobs όντως μείωσε τις πιθανότητες επιβίωσής του με αυτήν την εννιάμηνη επιμονή του σε ψευδοεπιστημονικές πρακτικές. Από την άλλη μεριά, παραμένει ακόμα πολύ αμφίβολο το κατά πόσο ακριβώς μείωσε αυτές τις πιθανότητες. Η καλύτερη μαντεψιά μου είναι ότι, χάρις στην ήπια και αδρανή φύση των λειτουργικών ινσουλινωμάτων και το σφάλμα του επιπρόσθετου χρόνου (lead time bias), μάλλον τις μείωσε μόνο κατά ένα μικρό ποσοστό. Επίσης, νιώθω υποχρεωμένος να τονίσω πως δεχόμενος ότι η επιλογή του Jobs να δοκιμάσει «εναλλακτική ιατρική» πρώτα, ίσως μείωσε κάπως την πιθανότητα νε επιβιώσει από τον καρκίνο του, τη μείωσε κατά έναν πολύ διαφορετικό τρόπο από το να συμπεράνουμε ότι «η εναλλακτική ιατρική σκότωσε τον Steve Jobs», κάτι το οποίο έκαναν ουσιαστικά οι Ramzi Amri και Brian Dunning . Η πρώτη δήλωση είναι μια προκατειλημμένη εκτίμηση πιθανοτήτων βασισμένη σε επιστημονικά κριτήρια και λαμβάνοντας υπόψη την υπάρχουσα αβεβαιότητα. Η δεύτερη δήλωση δείχνει τρόπο σκέψης άσπρου – μαύρου, ουσιαστική ένας καθρέφτης του ισχυρισμού του Nicholas Gonzalez ότι αν ο Jobs είχε πάει να τον δει θα μπορούσε να έχει σωθεί.

Τέλος, τι λέει αυτό το συμβάν σχετικά με την εναλλακτική ιατρική και τον καρκίνο; 

Σίγουρα, δείχνει ότι ακόμη και κάποιος τόσο εύστροφος όσο ο Steve Jobs μπορεί να είναι επιρρεπής στην άρνηση (Σ.τ.μ: άρνηση του γεγονότος ότι μόνο η εγχείρηση θα μπορούσε να τον σώσει) και, ναι, ακόμα και σε σκέψεις περί μαγείας (Σ.τ.μ: ότι δηλαδή η εναλλακτική ιατρική θα μπορούσε να τον σώσει), όπως τονίζεται σε αυτό το δελτίο των ABC News:


Πώς θα μπορούσε ο Jobs να πάρει τέτοια απόφαση;

«Νομίζω πως κατά κάποιον τρόπο ένιωθε ότι αν αγνοήσεις κάτι, αν δε θέλεις κάτι να υπάρχει, μπορείς να έχεις μαγική σκέψη… μιλήσαμε πολύ γι’ αυτό», είπε ο Isaacson στα CBS News.


Αναμφίβολα αυτό είναι άλλο βασικό συστατικό που κάνει την εναλλακτική ιατρική ελκυστική: η μαγική σκέψη (magical thinking). Απλά φάε αυτή τη ρίζα, κάνε αυτές εντερικές καθάρσεις, άσε σε αυτόν τον θεραπευτή να «φτιάξει» τα ενεργειακά σου πεδία, κι όλα θα πάνε καλά. Καμία απαίσια εγχείρηση που θα αλλάξει το σώμα σου και το πώς λειτουργεί. Καμία δηλητηριώδης χημειοθεραπεία. 

Δυστυχώς, όμως, η πραγματικότητα δε λειτουργεί έτσι, όσο έντονα κι αν παραποιηθεί. Στο τέλος, η πραγματικότητα θα επιβληθεί, όπως έκανε και με τον Jobs. Όταν συνέβη αυτό, όταν δηλαδή μια απεικόνιση στα πλαίσια της παρακολούθησής του αποκάλυψε ότι το ινσουλίνωμά του είχε μεγαλώσει, ο Jobs συνειδητοποίησε πως είχε διαπράξει ένα φριχτό λάθος και προσπάθησε να διορθώσει τα πράγματα κάνοντας ευθύς αμέσως την εγχείρηση που είχε καθυστερήσει. Δεν είναι εμφανές το αν ο χρόνος που ξόδεψε σε αυτό το διαστρεβλωμένο πεδίο ιατρικής πραγματικότητας που ο ίδιος δημιούργησε τον οδήγησε τελικά στο χαμό του ή το αν η μοίρα του ήταν διαγεγραμμένη από τη στιγμή της αρχικής του διάγνωσης. Και πάλι, υπάρχει υπερβολική αβεβαιότητα για να ξέρουμε στα σίγουρα, κι ακόμα και αν ο Jobs όντως μείωσε την προοπτική επιβίωσής του σημαντικά είναι αδύνατον να πούμε το αν η καθυστέρηση έκανε τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου στη δική του συγκεκριμένη περίπτωση. Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι το ότι καμία παραποίηση της πραγματικότητας δεν μπορεί να καθυστερήσει έναν καρκίνο. Η πραγματικότητα κάποια στιγμή θα νικήσει τη μαγική σκέψη, όσο κι αν φαίνεται πως η μαγική σκέψη έχει αποτέλεσμα σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή.


Συνεχίζεται στο 3ο και τελευταίο άρθρο του David Gorski για τον Steve Jobs...


Διεύθυνση του πρωτότυπου άρθρου: http://www.sciencebasedmedicine.org/index.php/steve-jobs-medical-reality-distortion-field/

Μετάφραση: Stamthedrum